Sam's Kledingactie maakt kwaliteitsslag

Toenemende concurrentie in de kledinginzamelmarkt maakt het voor charitatieve organisaties steeds moeilijker het hoofd boven water te houden. Terwijl de burger er vanuit gaat dat (de opbrengst van) oude kleding die zij in de container deponeert in zijn geheel bij het goede doel terecht komt, 'snoepen' gemeenten steeds vaker mee van de opbrengsten.

"Het zijn soms wurgcontracten", aldus relatiebeheerder gemeenten Jan-Maarten Zeldenrust.

Daarnaast verschijnen steeds meer commerciële inzamelaars ten tonele en heeft ook de recessie invloed. Om zich te blijven onderscheiden, heeft Sam’s Kledingactie dit jaar een kwaliteitsslag gemaakt. Zo zijn in juli de certificaten ISO 9001 en ISO 14001 behaald. Daarnaast profileert Sam’s zich als ideale partner voor gemeenten door ‘maatschappelijk verantwoord ondernemen’ (MVO) actief  toe te passen. Een voorbeeld hiervan is het inzetten van Social Return binnen de gemeente, bij het inzamelen van textiel.

ISO-certificering

Sam’s Kledingactie is een organisatie met een professionele en bedrijfsmatige aanpak. Dit betekent dat het inzamelproces, de verwerking van de verschillende fracties in de vervolgbewerkingen , de financiële afhandeling en  de administratieve ondersteuning optimaal uitgevoerd kunnen worden. Met een lange geschiedenis vanuit Mensen in Nood en Cordaid staat MVO van oudsher hoog in het vaandel. Door de inzameling van textiel wordt het milieu minder belast en de opbrengst wordt gedoneerd aan het goede doel. Er wordt gewerkt aan versterking van het maatschappelijk middenveld en aan sociale cohesie in Nederland met het landelijk netwerk van ruim 1300 vrijwilligers. Naast deze maatschappelijke activiteiten is MVO nu ook geïntegreerd in de bedrijfsvoering.  Speerpunt is het blijven stimuleren en promoten van hergebruik en recycling van textiel, maar daarnaast ligt de focus ook bij het duurzaam inkopen en goed werkgeverschap. Om dit voor de buitenwereld inzichtelijk te maken heeft Sam’s Kledingactie afgelopen juni haar Zelfverklaring ISO 26000 opgesteld en ondertekend en zijn in juli zijn de certificaten ISO 9001 en 14001 behaald.

Veranderingen in de markt

“De Wet Milieubeheer is bepalend’’, vertelt Jan Jongedijk, directeur van Sam’s Kledingactie. “Dit uit zich in toegenomen vergunningplicht en handhaving, waarbij steeds een centrale rol wordt gespeeld door gemeenten.’’ Het belang van het op zak hebben van bepaalde certificaten bij inschrijvingen en aanbestedingen is groot. Ook in het financiële proces nemen gemeenten een positie in: er moet betaald worden voor de inzameling, meestal in de vorm van een vergoeding per ingezamelde kilo textiel. De kiloprijzen worden bij zo’n aanbesteding behoorlijk opgevoerd, met name door commerciële inzamelaars. “Het zijn soms wurgcontracten, maar als we geen containers kunnen plaatsen, zamelen we ook niets in”, legt Jan-Maarten Zeldenrust uit, relatiebeheerder gemeenten bij Sam’s Kledingactie.

Gebruikt textiel blijkt meer en meer een economisch waardevol goed te zijn waar veel  partijen geld mee willen verdienen. Daarbij komt dat het aanbod van oud textiel de laatste twee jaar is afgenomen als gevolg van de recessie. Kleding wordt minder snel weggegooid, maar de vraag naar gebruikte kleding blijft hoog; dit leidt tot een hogere waarde per kilo. “Dit alles heeft een negatieve  invloed op de opbrengst die naar de door Sam’s Kledingactie gesteunde projecten van Cordaid Mensen in Nood gaat; de huidige ontwikkeling is niet wat de kledinggever wil”, stelt Jongedijk.

Relatie met gemeenten

Sam’s Kledingactie profileert zich als ideale partner voor gemeenten door MVO actief en lokaal toe te passen. In het kader daarvan is Sam’s recentelijk een samenwerking aangegaan met IBN Facilitair uit Uden. IBN Facilitair is een sociale werkvoorziening welke arbeidskrachten met een afstand tot de arbeidsmarkt inzet. Sam’s is een pilot begonnen in de gemeente Boekel. De gemeente wil via Social Return de arbeidsparticipatie van personen met een afstand tot de arbeidsmarkt vergroten. In 2010 is Sam’s een soortgelijke samenwerking aangegaan met de gemeente Noordwijk en sociale werkvoorziening de Maregroep.

Gemeente Noordwijk en de Maregroep

In augustus 2010 zetten wethouder van de gemeente Noordwijk Martijn Vroom en directeur Jongedijk hun handtekening onder het succescontract met een looptijd van vijf jaar. In het tweede jaar van deze samenwerking is dit contract goed voor een totaal van maar liefst 123 ton ingezamelde kleding; een stijging van ruim 45 procent ten opzichte van het eerste jaar.

De kledingcontainers in de gemeente Noordwijk zijn naar wens van de gemeente donkerblauw gespoten.

Voor Sam’s kledingactie is deze aanpak de ideale vorm van publiek-private samenwerking op het gebied van textielinzameling. Behalve dat inwoners hun kleding in kunnen leveren bij  huis-aan-huis depots, gerund door vrijwilligers, kan men kleding ook in containers kwijt. Wethouder Vroom kan zich ook erg goed vinden in deze inzamelstructuur:  “Voorheen vond de inzameling van kleding in de gemeente plaats via de kratjes die ook worden gebruikt voor oud papier en glas. Het inzamelen via verzamelcontainers is logistiek aantrekkelijker en daarnaast zijn de containers een duidelijkere verwijzing naar hergebruik waar de kratten refereren aan restafval. Bovendien wordt met dit project het goede doel gesteund. Cordaid Mensen in Nood werkt samen met lokale hulpverleners. De hulp is direct met kleine overhead.’’

De Maregroep werd door Sam’s benaderd voor het legen van de containers. Als re-integratie- en ontwikkelbedrijf is de Maregroep een van de grootste werkgevers van de kust-, duin- en bollenstreek. Het bedrijf verzorgt met haar negenhonderd werknemers een breed dienstenpakket voor zowel bedrijven als acht verschillende gemeenten in deze streek, waaronder ook de gemeente Noordwijk. “Dit project past erg goed bij ons bedrijf”, geeft manager Frank Beers van de Maregroep aan. “Niet alleen vanwege de al lopende samenwerking met Noordwijk - onze werknemers verzorgen in deze gemeente onder andere de post, groenvoorziening en schoonmaak van gebouwen - maar daarnaast hebben wij veel ervaring met vervoer.” Een of twee keer per week rijdt een vrachtwagen de route langs de inzamelpunten om de kleding tijdelijk op te slaan in het magazijn van de Maregroep. Voor deze werkzaamheden worden drie werknemers  met een afstand tot de arbeidsmarkt ingezet. De Maregroep helpt op deze manier mensen met hun re-integratie en ontwikkeling, met waar mogelijk als einddoel een reguliere baan. De ingezamelde kleding wordt uiteindelijk bij het magazijn opgehaald door Sam’s Kledingactie waarna de opbrengst gedoneerd kan worden aan Cordaid Mensen in Nood. “Een win-win situatie voor alle genoemde de partijen.”

Een voorstel op maat gemaakt

Elke gemeente is uniek en behoeft een eigen aanpak. “Kledinginzameling is te vaak een passieve aangelegenheid”, aldus Zeldenrust. “Containers worden wekelijks geleegd en dat is dat. Sam’s Kledingactie kijkt verder en hanteert een actieve beleidsvoering waarbij het streven is burgers meer te betrekken bij de textielinzameling. Bijvoorbeeld door hen mee te laten beslissen welk goed doel gesteund wordt. Hierdoor ontstaat een groter draagvlak waardoor een gemeente nog meer textiel uit het afval haalt.”

Vakblad Afval! oktober 2012 (nummer 8)