Bij de oprichting van het mondiale wetenschappelijke panel tegen wereldwijde chemische vervuiling en afvalproblemen heeft Nederland een actieve bijdrage geleverd. Wat die bijdrage is geweest, blijft echter onduidelijk.

Statiegeld op flesjes en blikjes leidt tot problemen in sommige steden door opengebroken prullenbakken. Maar het statiegeldsysteem terugdraaien gaat de Tweede Kamer te ver.

Naar verwachting zijn in totaal negentien omgevingsdiensten op 1 april 2026 robuust. Voor de omgevingsdiensten waarvoor deze datum niet haalbaar is, noemt staatssecretaris Aartsen enkele consequenties.

Het Nederlandse arbeidsmarktbeleid zou de kringloopsector expliciet als kansensector moeten zien, vanwege de kansen die de sector biedt aan mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt.

Tata Steel heeft LD-staalslakken ten onrechte niet als 'gevaarlijk' aangemerkt. De Inspectie Leefomgeving en Transport legt het bedrijf daarom een voornemen tot een last onder dwangsom op.

De Inspectie voor Leefomgeving en Transport en Omgevingsdienst NL hebben hun visies ingediend voor het aanstaande rondetafelgesprek over staalslakken.

Tweede Kamerleden vinden de intenties van de Clean Industrial Deal prima. Kritiek is er op de aanpak van oneerlijke concurrentie. Een overzicht van de maatregelen uit Brussel die de industrie tegelijk moeten verduurzamen én concurrerend moet houden

De Europese verpakkingsindustrie ziet de aangekondigde Circulaire Economie Wet als kans om de in haar ogen hardnekkige zwaktes in Europees (verpakkings)afvalbeheer eindelijk op te lossen. Voorwaarde is wel dat Brussel kiest voor striktere UPV-regels, eenduidige einde afvalcriteria en grensoverschrijdende recyclinghubs.

Met de toewijzing van 100 miljoen euro aan emissierechten wil de Europese Commissie luchtvaartmaatschappijen ondersteunen die in 2024 duurzame vliegtuigbrandstoffen gebruikten.

In een onderzoek naar hoe uitgebreide producentenverantwoordelijkheid de circulariteit kan bevorderen heeft CE Delft tien instrumenten nader onderzocht, waaronder de tariefdifferentiatie en een financiële prikkel om verder te gaan dan de doelstelling.

Volgens het EEA wordt er te weinig vooruitgang geboekt in het terugdringen van de Europese productie en consumptie van onder meer energie, infrastructuur, industrie en voedsel. Daarnaast wordt het een flinke klus om lidstaten het eens te laten worden over het klimaatdoel van 2040.

Niet iedereen in de afval- en recyclingsector reageert teleurgesteld en kritisch op de plannen van het kabinet. Stichting Open en Verpact zijn positiever gesteld, omdat het kabinet - in hun ogen - de transitie naar een circulaire economie als belangrijk thema ziet.

Met name het doorzetten van de extra belastingheffing van 567 miljoen euro heeft geleid tot een diepe teleurstelling in de afval- en recyclingsector en een vrees voor het verdwijnen van de recyclingcapaciteit. De FNV ziet in het besluit een bewuste politieke keuze om de sector “kapot te maken” en kondigt nieuwe acties aan.

Het kabinet gelooft in het voorstel van de Europese Commissie voor een klimaatdoel voor 2040 en zet in op een stevig uitvoeringspakket.

Het is heel erg onwaarschijnlijk dat Nederland het wettelijke klimaatdoel van 55 procent emissiereductie in 2030 haalt. Om het doel toch te behalen, moet het kabinet voor opties kiezen die economisch pijn doen of weerstand oproepen. Zoals in de afvalsector.

Ondanks alle protesten en argumenten van de afgelopen maanden houdt het kabinet vast aan de voorgenomen extra belasting op het verbranden en storten van afval.

De uitgaven voor een circulaire economie dalen op de begroting van het Ministerie van Infrastructuur en Waterstaat voor volgend jaar naar 69,7 miljoen euro. Dat is aanzienlijk minder dan de 86,0 miljoen euro die het ministerie hier dit jaar aan lijkt uit te geven.

Een externe partij gaat onderzoeken hoe doeltreffend en doelmatig het beleid voor een circulaire economie van het Ministerie van Infrastructuur en Waterstaat de afgelopen jaren was. Een verplicht nummertje, maar het kan interessante inzichten opleveren.

Nederlands grootste bodemasverwerker Heros waarschuwt voor een afvalcrisis, als de wasplicht voor bodemas blijft staan. Landelijke dagbladen pikten de waarschuwing op, maar niet kritiekloos.

De Europese Commissie wil de belasting op niet-gerecycled plastic verpakkingsafval per 2028 verhogen, maar dat is volgens de Europese plasticketen de verkeerde aanpak. 

Vlak voor het zomerreces presenteerde de Plastictafel alternatieven voor de Nationale Circulaire Plastics Norm en de Circulaire plastic-heffing, maar plannen om de opbrengst van de heffing op te halen in de afvalsector zijn daarmee niet van tafel. Of afvalenergiecentrales profiteren van het schrappen van de CO2-heffing industrie is ook onzeker. Van een zorgeloze zomervakantie was voor de afvalsector zo geen sprake. 

De transitie naar de circulaire economie zat al in zwaar weer. Nu komt daar nog eens de geopolitieke onrust bovenop. De Europese Commissie wil daarom de Europese economie sterker maken en lijkt de voorwaarden die nodig zijn voor de circulaire transitie, te hebben afgezwakt. Gaat de circulaire economie er op deze manier komen?

Staatssecretaris Chris Jansen lijkt het aan Europa en de coalitie over te laten om de hete kolen van de circulaire economie uit het vuur te halen. Doortastende besluiten van hem laten in ieder geval nog even op zich wachten. 

Het nationale circulaire-economiedoel om in 2030 de helft minder mineralen, metalen en fossiele brandstoffen te gebruiken, lijkt vrijwel onhaalbaar. Niet alleen op milieu- en klimaatgebied is dat geen goede ontwikkeling, maar inmiddels ook op geopolitiek gebied. “Het is een crisis in slow motion.”

'Te vrijblijvend', 'geen gamechanger' en 'niet de basis voor een transitie naar een circulaire economie'. Brancheorganisaties reageren kritisch op het ontwerp Circulair Materialenplan. Aan het Ministerie van Infrastructuur en Waterstaat de schone taak om de ruim 160 zienswijzen te beoordelen en zijn nu al lijvige plan nog aan te passen. 

Sterke overheidsregie is nodig om financiering van circulaire bedrijven op gang te krijgen en te houden. Dat vertelden sprekers uit het bedrijfsleven, wetenschap en financiële instellingen bij een rondetafelgesprek met Tweede Kamerleden. De overheid moet keuzes maken, normeren en regels stellen. Ook klonk de roep om een fonds dat financiering van recyclingbedrijven op korte termijn makkelijker maakt.

Nederland heeft over vijf jaar 20 procent minder verbrandingscapaciteit dan nu in de nieuwe visie van de overheid. Voldoende om ons eigen afval te verbranden, en niet veel meer dan dat. De sector reageert uitermate verdeeld: van onthutst tot instemmend. De grote vraag is echter hoe de overheid die reductie gaat realiseren.

In de Tweede Kamer leven grote zorgen of het Ministerie van Infrastructuur en Waterstaat het bedrijfsleven wel voldoende betrekt bij en hoort over zijn circulaire-economiebeleid. Tegelijk wordt verwacht dat het ministerie vaart maakt in dossiers.

De Tweede Kamer nam eind oktober een motie aan die de regering oproept snel met een plan te komen om de invoering van zero-emissiezones uit te stellen tot 2029. Gemeenten die een dergelijke zone volgend jaar al willen invoeren, verschillende brancheorganisaties, maar ook afvalbedrijven die hebben geïnvesteerd in zero-emissievoertuigen, zijn not amused.  

Miljoenen en miljoenen euro's aan schade veroorzaken exploderende lachgascilinders sinds 2023 in de afvalketen. Maar ruim anderhalf jaar overleg tussen afvalsector en de Rijksoverheid over de kwestie heeft vooral één ding niet opgeleverd: geld. En dat doet pijn.

De kritiek van metaalrecyclers en afvalbedrijven op een verplichting om verstuivende stoffen inpandig op te slaan is aangekomen in Den Haag. Staatssecretaris Chris Jansen gaat er met brancheorganisaties over in gesprek. 

Op de begroting van het Ministerie van Infrastructuur en Waterstaat stijgt het budget voor de circulaire economie komend jaar, zo bleek op Prinsjesdag. Het is dan ook een 'beleidsprioriteit voor 2025'. Maar of de circulaire economie onderaan de streep écht geholpen is met alle nieuwe kabinetsplannen is maar zeer de vraag, afgaande op reacties uit de sector.

Bij de evaluatie van de afvalstoffenbelasting moet het Ministerie van Financiën twee beperkende voorwaarden voor toepassing van de zogenoemde in-/uitmethode kritisch tegen het licht houden, vindt Hans Spaermon. De al lang achterhaalde voorwaarden zitten volgens de fiscaal specialist vooral stortplaatsen in de weg bij hun rol in de circulaire economie. “Hopelijk schudt iemand in de Tweede Kamer het ministerie wakker.”

Vlak voor de inwerkingtreding besloot het Ministerie van Infrastructuur en Waterstaat afgelopen juni het van kracht worden van het gewijzigde Besluit melden een half jaar uit te stellen. Afval- en recyclingbedrijven hebben tot begin volgend jaar om zich voor te bereiden op de nieuwe situatie. Desondanks vrezen zij dat de wijzigingen de circulaire economie lam leggen. 

Pieter Walraven is managing partner Public Matters. Hij ziet het gebrek aan circulaire ambities in het hoofdlijnenakkoord van de nieuwe coalitie niet per se als iets negatiefs. Misschien heeft de circulaire economie wel baat bij een overheid die minder gericht is op handhaven en nieuwe regels, maar meer op samenwerken, versnellen en het bouwen van draagvlak. 

Het Ministerie van Infrastructuur en Waterstaat wil de uitgebreide producentenverantwoordelijkheid (UPV) beter inzetten om circulariteit te bevorderen en onderzoekt daarbij ook het nut van de algemeenverbindendverklaring. Naar verwachting duurt het tot 2027 voordat de UPV-systematiek wordt aangepast. Zo lang wil Fair Resource Foundation niet wachten. 

Brancheorganisaties uit de afvalsector zijn teleurgesteld dat er in het hoofdlijnenakkoord van PVV, VVD, NSC en BBB maar beperkt aandacht is voor onderwerpen die raken aan afvalbeheer en de circulaire economie. In de uitwerking van het akkoord kan een nieuw kabinet echter nog veel goed maken. 

Een missionaire Tweede Kamer in debat met een demissionaire staatssecretaris over de voortgang rond de circulaire economie. Dat verliep minder soepel dan sommigen wellicht hadden gehoopt. Perikelen rond het Afvalfonds Verpakkingen (nu: Verpact) en niet geïnd statiegeld hielden de gemoederen vooral bezig.

Met de herziening van de Europese verordening overbrenging afvalstoffen willen Europese beleidsmakers zorgen dat recyclebare afvalstromen milieuverantwoord worden verwerkt. De aanpassingen leiden tot wisselende reacties bij recyclers. “Als de export van oud papier en karton stopt, verliest deze stroom zijn waarde en belandt het in een verbrandingsoven.”

Veel hangt nog af van de kabinetsformatie, maar de Tweede Kamer wordt er de komende regeringsperiode niet groener op.