De CO2-heffing voor de industrie wordt definitief afgeschaft, nu de Tweede Kamer daarvoor een motie heeft aangenomen. Of afvalverwerkers de champagne kunnen ontkurken is nog niet helemaal zeker, maar de signalen daarvoor zijn gunstig.

De Europese Commissie heeft nieuwe regels voor staatssteun aangenomen, die de Clean Industrial Deal moeten ondersteunen. De aandacht voor de circulaire economie is echter beperkt.

Een verhoging van de afvalstoffenbelasting in plaats van een plasticheffing voor producenten leidt tot hogere kosten voor burgers en beperkte investeringmogelijkheden voor AEB, en het doet ook nog eens niets voor de circulaire economie. De gemeente Amsterdam roept het demissionaire kabinet dan ook om dit plan in te trekken.

De vijftien deelnemers aan de Plastictafel komen naar verwachting volgende week met alternatieven voor de Nationale Circulaire Plastics Norm en de circulaire plastic-heffing.

Een Kamermeerderheid wil dat het demissionaire een dikke streep zet door de nationale CO2-heffing voor de industrie. Ook voor de afvalsector lijkt dat een enorme meevaller. Al zit er mogelijk nog een addertje onder het gras.

Nu de Plastictafel haar voorstel voor het kabinet bijna op papier heeft staan, waarschuwen deelnemers aan de tafel de Tweede Kamer hun lopende opdracht niet controversieel te verklaren.

Ondanks enkele discussiepunten heeft de Raad van de Europese Unie een akkoord bereikt over een vereenvoudiging van de duurzaamheidsrapportage en de due diligence-vereisten, om het concurrentievermogen van de EU te versterken.

Het stond ook wel bekend als de anti-greenwashing wetgeving: de EU-Richtlijn Groene Claims. De Europese Commissie heeft echter onverwacht aangekondigd het wetsvoorstel hiervoor te willen intrekken.

Nu het kabinet gevallen is kijkt het ministerie van Financiën met argusogen naar het wetgevingsproces voor de belastingen voor 2026. De uitwerking van de maatregelen voor de circulaire economie zijn alvast aangekondigd.

Terwijl Nederland worstelt met een groeiende ruimtevraag voor woningbouw, natuur en energie, schuift de overheid de circulaire economie naar voren als een van de sectoren die letterlijk en figuurlijk de ruimte moet krijgen.

De Europese Commissie is benieuwd hoe ze het nieuwe beleid dat paal en perk moet stellen aan het vernietigen van onverkochte spullen, het beste vorm kan geven.

Thierry Aartsen en Robert Tieman zijn officieel benoemd tot demissionair staatssecretaris en minister van Infrastructuur en Waterstaat. Tot het aantreden van een nieuw kabinet kunnen ze nog een groot verschil maken voor de circulaire economie en afvalsector.

Het gewijzigde Besluit melden gaat in op 1 juli 2025. Een leidraad moet bedrijven helpen om uitvoering te geven aan de informatieverplichting over zeer zorgwekkende stoffen.

De vaste commissie voor Klimaat & Groene Groei in de Tweede Kamer heeft zich gebogen over een lijst met in potentie controversiële Kamerstukken. Over zes zaken moet de Tweede Kamer volgende week plenair stemmen.

Als afvalverbranding onder het Europese emissiehandelssysteem wordt gebracht, kan dit voor een grotere reductie van bedrijfs- en huishoudelijk afval zorgen dan aanvankelijk gedacht. Het is niet duidelijk of ook de voordelen voor de werkgelegenheid en het klimaat groter zijn.

De vaste Kamercommissies voor Infrastructuur en Waterstaat en voor Financiën hebben geen wetsvoorstellen, notities of brieven van de regering controversieel verklaard die direct raken aan het afval- en circulaire-economiebeleid.

Tijdens de Milieuraad hebben EU-milieuministers de verplichte toepassing van plastic recyclaat in de Circulaire Voertuigenverordening afgezwakt. Afval- en milieuorganisaties zijn daar - eufemistisch gesteld - niet blij mee.

De circulariteitspoot onder het Europese staal- en metaalactieplan moet sterker, vindt een meerderheid in de Tweede Kamer.

De UPV Textiel regelt niet dat de export van het textielafval wordt beperkt, maar kan er wel aan bijdragen dat er minder gebruikt textiel wordt geëxporteerd.

De Europese Commissie wil met milieuministers in overleg over de problemen in de Europese recyclingsector. Demissionair minister Hermans waakt ervoor dat een voorgenomen verplichting om recyclaat toe te passen niet wordt afgezwakt.

De transitie naar de circulaire economie zat al in zwaar weer. Nu komt daar nog eens de geopolitieke onrust bovenop. De Europese Commissie wil daarom de Europese economie sterker maken en lijkt de voorwaarden die nodig zijn voor de circulaire transitie, te hebben afgezwakt. Gaat de circulaire economie er op deze manier komen?

Staatssecretaris Chris Jansen lijkt het aan Europa en de coalitie over te laten om de hete kolen van de circulaire economie uit het vuur te halen. Doortastende besluiten van hem laten in ieder geval nog even op zich wachten. 

Het nationale circulaire-economiedoel om in 2030 de helft minder mineralen, metalen en fossiele brandstoffen te gebruiken, lijkt vrijwel onhaalbaar. Niet alleen op milieu- en klimaatgebied is dat geen goede ontwikkeling, maar inmiddels ook op geopolitiek gebied. “Het is een crisis in slow motion.”

'Te vrijblijvend', 'geen gamechanger' en 'niet de basis voor een transitie naar een circulaire economie'. Brancheorganisaties reageren kritisch op het ontwerp Circulair Materialenplan. Aan het Ministerie van Infrastructuur en Waterstaat de schone taak om de ruim 160 zienswijzen te beoordelen en zijn nu al lijvige plan nog aan te passen. 

Sterke overheidsregie is nodig om financiering van circulaire bedrijven op gang te krijgen en te houden. Dat vertelden sprekers uit het bedrijfsleven, wetenschap en financiële instellingen bij een rondetafelgesprek met Tweede Kamerleden. De overheid moet keuzes maken, normeren en regels stellen. Ook klonk de roep om een fonds dat financiering van recyclingbedrijven op korte termijn makkelijker maakt.

Nederland heeft over vijf jaar 20 procent minder verbrandingscapaciteit dan nu in de nieuwe visie van de overheid. Voldoende om ons eigen afval te verbranden, en niet veel meer dan dat. De sector reageert uitermate verdeeld: van onthutst tot instemmend. De grote vraag is echter hoe de overheid die reductie gaat realiseren.

In de Tweede Kamer leven grote zorgen of het Ministerie van Infrastructuur en Waterstaat het bedrijfsleven wel voldoende betrekt bij en hoort over zijn circulaire-economiebeleid. Tegelijk wordt verwacht dat het ministerie vaart maakt in dossiers.

De Tweede Kamer nam eind oktober een motie aan die de regering oproept snel met een plan te komen om de invoering van zero-emissiezones uit te stellen tot 2029. Gemeenten die een dergelijke zone volgend jaar al willen invoeren, verschillende brancheorganisaties, maar ook afvalbedrijven die hebben geïnvesteerd in zero-emissievoertuigen, zijn not amused.  

Miljoenen en miljoenen euro's aan schade veroorzaken exploderende lachgascilinders sinds 2023 in de afvalketen. Maar ruim anderhalf jaar overleg tussen afvalsector en de Rijksoverheid over de kwestie heeft vooral één ding niet opgeleverd: geld. En dat doet pijn.

De kritiek van metaalrecyclers en afvalbedrijven op een verplichting om verstuivende stoffen inpandig op te slaan is aangekomen in Den Haag. Staatssecretaris Chris Jansen gaat er met brancheorganisaties over in gesprek. 

Op de begroting van het Ministerie van Infrastructuur en Waterstaat stijgt het budget voor de circulaire economie komend jaar, zo bleek op Prinsjesdag. Het is dan ook een 'beleidsprioriteit voor 2025'. Maar of de circulaire economie onderaan de streep écht geholpen is met alle nieuwe kabinetsplannen is maar zeer de vraag, afgaande op reacties uit de sector.

Bij de evaluatie van de afvalstoffenbelasting moet het Ministerie van Financiën twee beperkende voorwaarden voor toepassing van de zogenoemde in-/uitmethode kritisch tegen het licht houden, vindt Hans Spaermon. De al lang achterhaalde voorwaarden zitten volgens de fiscaal specialist vooral stortplaatsen in de weg bij hun rol in de circulaire economie. “Hopelijk schudt iemand in de Tweede Kamer het ministerie wakker.”

Vlak voor de inwerkingtreding besloot het Ministerie van Infrastructuur en Waterstaat afgelopen juni het van kracht worden van het gewijzigde Besluit melden een half jaar uit te stellen. Afval- en recyclingbedrijven hebben tot begin volgend jaar om zich voor te bereiden op de nieuwe situatie. Desondanks vrezen zij dat de wijzigingen de circulaire economie lam leggen. 

Pieter Walraven is managing partner Public Matters. Hij ziet het gebrek aan circulaire ambities in het hoofdlijnenakkoord van de nieuwe coalitie niet per se als iets negatiefs. Misschien heeft de circulaire economie wel baat bij een overheid die minder gericht is op handhaven en nieuwe regels, maar meer op samenwerken, versnellen en het bouwen van draagvlak. 

Het Ministerie van Infrastructuur en Waterstaat wil de uitgebreide producentenverantwoordelijkheid (UPV) beter inzetten om circulariteit te bevorderen en onderzoekt daarbij ook het nut van de algemeenverbindendverklaring. Naar verwachting duurt het tot 2027 voordat de UPV-systematiek wordt aangepast. Zo lang wil Fair Resource Foundation niet wachten. 

Brancheorganisaties uit de afvalsector zijn teleurgesteld dat er in het hoofdlijnenakkoord van PVV, VVD, NSC en BBB maar beperkt aandacht is voor onderwerpen die raken aan afvalbeheer en de circulaire economie. In de uitwerking van het akkoord kan een nieuw kabinet echter nog veel goed maken. 

Een missionaire Tweede Kamer in debat met een demissionaire staatssecretaris over de voortgang rond de circulaire economie. Dat verliep minder soepel dan sommigen wellicht hadden gehoopt. Perikelen rond het Afvalfonds Verpakkingen (nu: Verpact) en niet geïnd statiegeld hielden de gemoederen vooral bezig.

Met de herziening van de Europese verordening overbrenging afvalstoffen willen Europese beleidsmakers zorgen dat recyclebare afvalstromen milieuverantwoord worden verwerkt. De aanpassingen leiden tot wisselende reacties bij recyclers. “Als de export van oud papier en karton stopt, verliest deze stroom zijn waarde en belandt het in een verbrandingsoven.”

Veel hangt nog af van de kabinetsformatie, maar de Tweede Kamer wordt er de komende regeringsperiode niet groener op.

Een aanzienlijk deel van de Tweede Kamerleden die deze kabinetsperiode het woord voerden over circulaire economie en afval, lijkt na de verkiezingen niet terug te keren in de Kamer.