De informele EU-milieuministersvergadering eind april besprak onder andere desinformatie, klimaatadaptatie, circulaire voertuigen, voedselverspilling, PFAS, en de Kaderrichtlijn Water. Nederland benadrukte samenwerking, realistische doelen en nationale maatwerkoplossingen binnen Europese kaders en zet zich in voor ambitieuze recyclingdoelen.

Het aanvullend klimaatpakket helpt, maar zet nog onvoldoende zoden aan de dijk. Zonder stevigere inzet op consistente beleidsvoering, scherpe normering en verduurzaming over alle sectoren heen - inclusief de circulaire economie - gaat Nederland zijn klimaatambities niet realiseren. Het is nu aan de politiek om daadkracht te tonen.

Er is nog werk aan de winkel voor een doeltreffende Europese verordening voor scheepsrecycling. Zo mogen de definities over wanneer een schip afval is duidelijker worden.

De provincie Limburg gaat door met de besluitvorming van de aangevraagde omgevingsvergunning voor de waterstoffabriek Furec op het bedrijventerrein Chemelot en schuift het advies van de Commissie mer aan de kant.

Het Circulair Materialenplan is één van de instrumenten waarmee Nederland circulair moet worden. Maar voor bindende doelstellingen is het ongeschikt.

Samen met de brancheorganisaties BVSE en VBS heeft BDE aan de nieuwe Duitse federale regering tien belangrijke punten gepresenteerd voor de eerste honderd dagen.

Volgens minister Heinen van Financiën hecht het kabinet waarde aan de duurzaamheidsdoelen en brengen de vereenvoudiging van de Europese regels hierover deze doelen niet in gevaar.

Het geldpotje dat de Rijksoverheid vorig jaar instelde voor een Specifieke Uitkering (Spuk) voor klimaatneutrale en circulaire infrastructuurprojecten, is bijna volledig benut.

In het nieuwe Duitse kabinet is geen plek voor De Groenen. Het milieuministerie BMUV komt weer onder leiding te staan de sociaaldemocratische SPD.

Nog voor de eerste bijeenkomst van de Circulaire Plastic Tafel heeft plaatsgevonden, is al duidelijk dat de partijen het niet over een nieuwe heffing wil hebben.

Europese recyclers denken dat praktische, marktgedreven einde-afvalcriteria de sleutel kunnen zijn tot circulair textiel.

De Europese federatie van glasrecyclingbedrijven Ferver sluit zich aan bij de afdeling 'Bouw en sloop' van Euric.

Met de huidige klimaatplannen van het kabinet komen de lasten terecht bij burgers en bedrijven. Met alle gevolgen van dien voor de Nederlandse afval- en recyclingsector.

Het is in de praktijk ondoenlijk om de eventueel ontstane schade door Nederlands plasticafval te compenseren, vindt het kabinet. De export van plasticafval krijgt al specifieke aandacht bij controles om illegale activiteiten tegen te gaan.

De Clean Industrial Deal erkent circulariteit als een van de vier pijlers, maar dit thema ontbreekt in het concept voor staatssteun voor schone industrie. Dit moet veranderen, vindt een brede coalitie.

Tijdens de EU-Milieuraad riep een groot aantal lidstaten, waaronder Nederland, op tot een constructieve houding bij het bereiken van een akkoord voor een VN-plasticverdrag. Een aantal lidstaten vreest dat zo'n houding ten koste gaat van het ambitieniveau.

Het kabinet gaat zich actief inzetten om 0 procent btw op tweedehands producten en reparatiewerkzaamheden juridisch mogelijk te maken.

Milieustaatssecretaris Chris Jansen wil diverse besluiten wijzigen vanwege de aanstaande invoering van het Circulair Materialenplan.

Met onder meer snellere vergunningverlening en extra investeringen wil de Nederlandse overheid dat er snel meer capaciteit komt op het elektriciteitsnet.

Verbijsterd zijn de afvalinzamelaars, -verwerkers, recyclers en gemeenten over de Klimaatbrief. "Deze beleidskeuzes laten zien waar de prioriteiten van het kabinet liggen: niet bij inwoners, maar bij industriële belangen."

Het nationale circulaire-economiedoel om in 2030 de helft minder mineralen, metalen en fossiele brandstoffen te gebruiken, lijkt vrijwel onhaalbaar. Niet alleen op milieu- en klimaatgebied is dat geen goede ontwikkeling, maar inmiddels ook op geopolitiek gebied. “Het is een crisis in slow motion.”

'Te vrijblijvend', 'geen gamechanger' en 'niet de basis voor een transitie naar een circulaire economie'. Brancheorganisaties reageren kritisch op het ontwerp Circulair Materialenplan. Aan het Ministerie van Infrastructuur en Waterstaat de schone taak om de ruim 160 zienswijzen te beoordelen en zijn nu al lijvige plan nog aan te passen. 

Sterke overheidsregie is nodig om financiering van circulaire bedrijven op gang te krijgen en te houden. Dat vertelden sprekers uit het bedrijfsleven, wetenschap en financiële instellingen bij een rondetafelgesprek met Tweede Kamerleden. De overheid moet keuzes maken, normeren en regels stellen. Ook klonk de roep om een fonds dat financiering van recyclingbedrijven op korte termijn makkelijker maakt.

Nederland heeft over vijf jaar 20 procent minder verbrandingscapaciteit dan nu in de nieuwe visie van de overheid. Voldoende om ons eigen afval te verbranden, en niet veel meer dan dat. De sector reageert uitermate verdeeld: van onthutst tot instemmend. De grote vraag is echter hoe de overheid die reductie gaat realiseren.

In de Tweede Kamer leven grote zorgen of het Ministerie van Infrastructuur en Waterstaat het bedrijfsleven wel voldoende betrekt bij en hoort over zijn circulaire-economiebeleid. Tegelijk wordt verwacht dat het ministerie vaart maakt in dossiers.

De Tweede Kamer nam eind oktober een motie aan die de regering oproept snel met een plan te komen om de invoering van zero-emissiezones uit te stellen tot 2029. Gemeenten die een dergelijke zone volgend jaar al willen invoeren, verschillende brancheorganisaties, maar ook afvalbedrijven die hebben geïnvesteerd in zero-emissievoertuigen, zijn not amused.  

Miljoenen en miljoenen euro's aan schade veroorzaken exploderende lachgascilinders sinds 2023 in de afvalketen. Maar ruim anderhalf jaar overleg tussen afvalsector en de Rijksoverheid over de kwestie heeft vooral één ding niet opgeleverd: geld. En dat doet pijn.

De kritiek van metaalrecyclers en afvalbedrijven op een verplichting om verstuivende stoffen inpandig op te slaan is aangekomen in Den Haag. Staatssecretaris Chris Jansen gaat er met brancheorganisaties over in gesprek. 

Op de begroting van het Ministerie van Infrastructuur en Waterstaat stijgt het budget voor de circulaire economie komend jaar, zo bleek op Prinsjesdag. Het is dan ook een 'beleidsprioriteit voor 2025'. Maar of de circulaire economie onderaan de streep écht geholpen is met alle nieuwe kabinetsplannen is maar zeer de vraag, afgaande op reacties uit de sector.

Bij de evaluatie van de afvalstoffenbelasting moet het Ministerie van Financiën twee beperkende voorwaarden voor toepassing van de zogenoemde in-/uitmethode kritisch tegen het licht houden, vindt Hans Spaermon. De al lang achterhaalde voorwaarden zitten volgens de fiscaal specialist vooral stortplaatsen in de weg bij hun rol in de circulaire economie. “Hopelijk schudt iemand in de Tweede Kamer het ministerie wakker.”

Vlak voor de inwerkingtreding besloot het Ministerie van Infrastructuur en Waterstaat afgelopen juni het van kracht worden van het gewijzigde Besluit melden een half jaar uit te stellen. Afval- en recyclingbedrijven hebben tot begin volgend jaar om zich voor te bereiden op de nieuwe situatie. Desondanks vrezen zij dat de wijzigingen de circulaire economie lam leggen. 

Pieter Walraven is managing partner Public Matters. Hij ziet het gebrek aan circulaire ambities in het hoofdlijnenakkoord van de nieuwe coalitie niet per se als iets negatiefs. Misschien heeft de circulaire economie wel baat bij een overheid die minder gericht is op handhaven en nieuwe regels, maar meer op samenwerken, versnellen en het bouwen van draagvlak. 

Het Ministerie van Infrastructuur en Waterstaat wil de uitgebreide producentenverantwoordelijkheid (UPV) beter inzetten om circulariteit te bevorderen en onderzoekt daarbij ook het nut van de algemeenverbindendverklaring. Naar verwachting duurt het tot 2027 voordat de UPV-systematiek wordt aangepast. Zo lang wil Fair Resource Foundation niet wachten. 

Brancheorganisaties uit de afvalsector zijn teleurgesteld dat er in het hoofdlijnenakkoord van PVV, VVD, NSC en BBB maar beperkt aandacht is voor onderwerpen die raken aan afvalbeheer en de circulaire economie. In de uitwerking van het akkoord kan een nieuw kabinet echter nog veel goed maken. 

Een missionaire Tweede Kamer in debat met een demissionaire staatssecretaris over de voortgang rond de circulaire economie. Dat verliep minder soepel dan sommigen wellicht hadden gehoopt. Perikelen rond het Afvalfonds Verpakkingen (nu: Verpact) en niet geïnd statiegeld hielden de gemoederen vooral bezig.

Met de herziening van de Europese verordening overbrenging afvalstoffen willen Europese beleidsmakers zorgen dat recyclebare afvalstromen milieuverantwoord worden verwerkt. De aanpassingen leiden tot wisselende reacties bij recyclers. “Als de export van oud papier en karton stopt, verliest deze stroom zijn waarde en belandt het in een verbrandingsoven.”

Veel hangt nog af van de kabinetsformatie, maar de Tweede Kamer wordt er de komende regeringsperiode niet groener op.

Een aanzienlijk deel van de Tweede Kamerleden die deze kabinetsperiode het woord voerden over circulaire economie en afval, lijkt na de verkiezingen niet terug te keren in de Kamer.

In vermoedelijk het laatste circulaire-economiedebat van Rutte IV bleek dat er in Den Haag heel verschillend wordt gedacht over 'transitiepijn' in de overgang naar een circulaire economie. Voor de een hoort het erbij, voor de ander is het niet uit te leggen. Een ander heet hangijzer: de zogenoemde 'fossiele subsidies'.

De overheid wilde dit voorjaar budget vrijmaken voor CO2-besparende maatregelen die helpen circulaire doelstellingen te halen. Naast geld, kwamen er echter ook verplichtingen. Voor de Vereniging Afvalbedrijven aanleiding tot zorgen. Vlak voor de zomer leken de plannen in kannen en kruiken. Maar wat betekent de val van het kabinet?