EP verplicht gebruik r-plastic en verbiedt wegwerpplastic

Frédérique Ries - Envi-rapporteur. 
Foto: European Union 2018 - Source : EP

In het pakket van maatregelen dat nu is aangenomen zit ook nog het terugdringen van het gebruik van plastics waarvoor geen alternatieven zijn met 25 procent in 2025. Het gaat dan om eenmalige verpakkingen voor bijvoorbeeld hamburgers of sandwiches en wegwerpbekers voor bijvoorbeeld ijs. Verder wil het parlement dat negen op de tien plastic flessen in 2025 gescheiden worden ingezameld, bijvoorbeeld via statiegeldregelingen. Ruim een op de drie flessen moet dan van hergebruikt plastic zijn gemaakt. Jean-Marc Boursier, president van de Europese brancheorganisatie van afvalbedrijven Fead, vindt de uitslag een eerste maar belangrijke stap, want uiteindelijk zal ook de Raad van Milieuministers hierin mee moeten gaan. “Ik ben er van overtuigd dat de EU-onderhandelaars tot een resultaat zullen komen waarmee het verplichten van gerecycled plastic in flessen tegen 2025 geregeld zal zijn.” Het minimum doel van 35 procent aan gerecyclede content in drankflessen wordt als cruciaal gezien om de vraag naar recyclaat op gang te krijgen. De vraag naar r-plastics is nu nog te laag om de kringloop ook economisch te sluiten.

Ook peuken worden aangepakt in het voorstel. De lidstaten moeten ervoor zorgen dat het afval van sigarettenfilters met plastic in 2025 met 50 procent en in 2030 met 80 procent zijn afgenomen. Tot slot zal de helft van de op zee verloren visnetten per jaar weer moeten worden ingezameld. Daarvan moet 15 procent worden gerecycled in 2025.

Grote meerderheid

571 parlementsleden stemden voor het voorstel om tien plastic producten – waaronder plastic rietjes, bestek, ballonnenstokjes, borden en wattenstaafjes – waarvoor geen betaalbaar alternatief is na 2021 te verbieden. Slechts 53 parlementariërs stemden tegen en 43 onthielden zich van stemmen op de voorstellen van rapporteur Frédérique Ries. Eerder deze maand had de milieucommissie al ingestemd met het plan. Haar voorstellen volgen de plannen van de Europese Commissie die in mei zijn gepresenteerd om het gebruik van wegwerpplastic te beteugelen. Het parlement wijzigde wel een aantal zaken. Zo voegde ze een aantal producen toe aan de lijst die na 2021 verboden zijn, zoals producten gemaakt van oxo-degradeerbaar plastic en fastfood-verpakkingen van EPS (piepschuim).

Onderhandelingen

Nu het parlement massaal met het voorstel heeft ingestemd, kan Ries sterk de onderhandelingen met de Raad van Ministers ingaan. De Europese milieuministers moeten ook nog een standpunt innemen. Waarschijnlijk vergaderen de milieuministers daar volgende week over.

De onderhandelingen tussen Raad en Parlement zullen naar verwachting op 6 november beginnen. Ongetwijfeld beïnvloed door flinke campagnes van voor- en tegenstanders. Zo schreef gisteren oud-VVD-Kamerlid Bolkestein dat de focus op wegwerpplastic niet de juiste is. Die zou op recycling moeten liggen.

Geen verbod op ballonnen en kauwgom

Europarlementariër Annie Schreijer-Pierik (CDA) is tevreden dat het parlement een streep zette door de voorstellen om het oplaten van ballonnen door kinderen en de verkoop van kauwgom te verbieden. “Dat is absurd en te vergaand, want ballonnen vinden we nauwelijks onder het afval op zee. Eerst de hoofdoorzaken waarvoor alternatieven bestaan aanpakken: dat is kosteneffectiever”, schrijft ze in een reactie.

Bewustwording

Ook product labelen komt aan de orde: fabrikanten moeten op maandverband, vochtige doekjes en ballonnen gaan vermelden dat er plastic in zit, en dat ervoor moet worden gezorgd dat die producten niet zomaar in het milieu terechtkomen. “Op ons voorstel moeten producenten gaan werken aan bewustmaking en bijdragen aan de opruimkosten van wegwerpplastic”, zegt Schreijer-Pierik.

Groenen zien politieke verschuiving

GroenLinks-Europarlementariër Bas Eickhout ziet een verandering in de Europese politiek. Volgens hem toont de aanpak van wegwerpplastic aan dat de groene beweging ook op Europees niveau steeds meer haar stempel drukt op het verloop van politieke discussies en de uiteindelijke beleidskeuzes. Eickhout: “Een aantal jaar geleden was het ondenkbaar geweest dat de EU zo'n palet aan concrete maatregelen op specifieke plastic producten alleen al zou bediscussiëren. In 2014 probeerde de Europese Commissie nog een aanpak van vermindering van plastic tasjes tegen te houden onder het mom van bureaucratie. Maar juist de enorm positieve reacties bij veel burgers toen de plastic tasjes in de ban gingen, hebben eraan bijgedragen dat meer Europese politici beginnen te beseffen dat het juist dit soort regels zijn die mensen van Europa willen zien. Europese maatregelen die het belang van mens en milieu dienen in plaats van die van multinationals.” Eickhout heeft de ambitie om na de verkiezingen Juncker op te volgen als voorzitter van de Europese Commissie.