Verplichte inlevering scheepsafval een feit

“Basis voor de financiering is uiteindelijk de motorinhoud geworden. Volgens het principe hoe sterker de motor, hoe groter het schip en des te meer bemanning werkt erop”, aldus beleidsmedewerker Edo Donkers. “De afdeling Strategie en Maritieme Ontwikkeling (Strat/SMO) is samen met Pieter Struijs intensief bezig geweest met het opstellen van een financieringssysteem dat zowel recht doet aan Rotterdams concurrentiepositie als het milieubelang: een verhoging van het gebruik van de zogenaamde Havenontvangstinstallaties (HOI's). Dat betekent dat de afvalbijdrage niet zo hoog moet zijn dat schepen wegvluchten naar Antwerpen - waar schepen hun bijdrage nota bene kunnen terugkrijgen als in een andere haven wordt afgegeven - en hoog genoeg moeten zijn om afgifte te bevorderen.”

Geen eenvoudige opgave

Naast het belang van een level playing field tussen Europese havens en het belang van een schone zee, zag Rotterdam zich de afgelopen jaren geconfronteerd met een noodleidende scheepsafval-sector. Na het verdwijnen van de verwerkingsinstallatie van SITA liet ook AVR weten de poorten te sluiten als het aanbod van afval bij HOI's niet zou toenemen. De aanzienlijke vertraging heeft daarbij alleen maar versterkend gewerkt op de klaagzang. Daarom is besloten tot een financieringsysteem dat het voortbestaan van afgiftemogelijkheden en verwerking van olie op langere termijn garandeert. Afvalverwerkers AVR en ATM Moerdijk staan borg voor voldoende verwerkingscapaciteit. Ook de afgifte van huisvuil en klein gevaarlijk afval (KGA) is meegenomen in de afvaltarieven. Hier zal Bek & Verburg BV de enorme uitdaging aangaan om alle zeeschepen die in Rotterdam willen afgeven binnen de ligtijd van de haven te bedienen. Een EU-breed ingevoerd meldformulier moet scheepsagenten en Bek & Verburg helpen maatwerk te leveren. Zowel voor machinekamerolie als vuilnis en KGA zijn uitgebreide Service Level Agreements gesloten met de gecontracteerde afvalbedrijven.

Van beleid naar operationeel

Na een lange periode beleidsvorming en wetsaanpassingen wordt het werk nu overgedragen van beleid (SMO) naar uitvoering (RPA / Afdeling Gevaarlijke Stoffen). Bij de RPA is inmiddels een Havenafvalplan opgesteld. De klant wordt niet vergeten. Zowel op de HbR-internetsite als via een duidelijke brochure zullen agentschappen, reders en kapiteins duidelijk worden voorgelicht over de werking van het Rotterdamse afvalsysteem. “We gaan de regelgeving opnemen in de normale inspecties”, aldus senior adviseur Ron van Gelder. “We controleren of de opgaven voor de indirecte financiering kloppen. Daar hebben wij belang bij omdat we zelf de geldstroom via het havengeld regelen.” Hoe de naleving wordt afgedwongen is nog niet duidelijk. “Naleving afdwingen lijkt me zeer tijdsintensief. Wellicht kan het meegenomen worden met de gangbare controles van Port State Control of het Rijk.”