'Veel Europese voedingsbedrijven breken hun plasticbeloften'
Twee derde van de bedrijven die hebben toegezegd om minder plastic en meer plasticrecyclaat te gaan gebruiken, hebben deze belofte inmiddels verbroken of ingetrokken.
De afgelopen 20 jaar zijn door 24 voedsel- en drankenbedrijven met het hoofdkantoor in Europa gezamenlijk 98 duurzaamheidstoezeggingen gedaan om bijvoorbeeld minder plastic te gebruiken en meer plasticrecyclaat te gebruiken. Meer dan de helft van deze toezeggingen zijn de afgelopen jaren gedaan, en de meeste hebben 2025 als gesteld doel.
Van deze beloftes zouden inmiddels 37 in vervulling hebben moeten gaan. Maar dat blijkt niet het geval. 68 procent van deze 37 beloftes is of mislukt of nooit meer over gerapporteerd. Wanneer bedrijven hun toezeggingen niet nakomen, melden ze dit meestal niet openlijk. Ze leggen niet of nauwelijks verantwoording af, maar laten het doel vervallen of verschuiven het bereik of het doeljaar. Dit blijkt uit een onderzoek van het Duitse medium Deutsche Welle (DW), in samenwerking met het European Data Journalism Network.
Als voorbeeld noemt DW Danone, dat in 2008 aangaf dat binnen een jaar haar plasticflessen voor water voor 50 procent uit gerecycled plastic moesten gaan bestaan. Een jaar later veranderde dit doel naar 20 tot 30 procent gerecycled plastic in 2011 en “uiteindelijk 50 procent”. Toen het bedrijf dit doel ook niet haalde, verschoof het weer het doel. En in 2020 gebruikte Danone wereldwijd nog steeds 20 procent gerecycled petplastic in zijn waterflessen en heeft het zichzelf als doel gesteld om uiteindelijk 50 procent gerecycled plastic in waterflessen te gebruiken.
Recycling
Daarnaast hebben 16 van de 24 bedrijven toezeggingen gedaan om verpakkingen te produceren met recyclebare kunststoffen. Maar dit is geen garantie dat het plastic wordt gerecycled. Er moet namelijk een infrastructuur bestaan om plasticverpakkingen apart in te zamelen, zodat ze kunnen worden gerecycled. En uit een onderzoeken van de stichting Changing Markets blijkt juist dat onder andere producenten lang hebben gelobbyd tegen inzamelings- en recyclingsystemen. De nieuwe EU-wetgeving rond wegwerpplastics heeft ervoor gezorgd dat bedrijven inmiddels wel oproepen tot betere recyclingsystemen.
Wetgeving als drukmiddel
Hieruit blijkt dat wetgeving zorgt voor extra druk voor bedrijven. De volgende lakmoesproef volgt volgens DW in 2025, wanneer de eerste bedrijven hun huidige reeks plasticbeloften moeten waarmaken. Wel zijn sommige van deze beloften inmiddels in de EU verplicht.
In een reactie op het onderzoek geeft milieuorganisatie Plastic Soup Foundation dat ook het Nederland se overheidsbeleid voor een deel stoelt op beloftes die (multinationale) ondernemingen doen. Deelnemers van het Nederlandse Plastic Pact hebben volgens de organisatie niets te vrezen wanneer de gestelde doelen niet worden behaald. Zonder wettelijke maatregelen hebben overheden uiteindelijk weinig mogelijkheden om de plasticsoep echt aan te pakken, aldus Plastic Sou Foundation.
