EC-voorstel circulaire automotive: precedent voor meer sectoren?

De voorgestelde verordening, die de huidige richtlijnen over autowrakken en over herbruikbaarheid, recycleerbaarheid en mogelijke nuttige toepassing vervangt, moet aanzienlijke milieuvoordelen opleveren, waaronder een jaarlijkse vermindering van de CO2-emissies met 12,3 Mton tegen 2035, een betere benutting van 5,4 Mton materialen en een grotere terugwinning van kritieke grondstoffen. Uitvoering van de verordening leidt volgens de Europese Commissie (EC) tot energiebesparingen op lange termijn in de productiefase, een verminderde afhankelijkheid van ingevoerde grondstoffen en de bevordering van duurzame en circulaire bedrijfsmodellen.

De verwachting is dat de auto-industrie op termijn de grootste gebruiker wordt van kritieke grondstoffen die worden toegepast in permanente magneten van elektromotoren voor elektronische aandrijving in Europa. Het vergroten van de weerbaarheid van de EU tegen verstoringen van de toeleveringsketen en het verminderen van haar afhankelijkheid van de invoer van kritieke grondstoffen is van cruciaal belang voor de transitie naar emissievrije voertuigen. Om de overgang van de sector te vergemakkelijken, heeft de Commissie de bestaande wetgeving herzien en één enkele verordening voorgesteld die gericht is op verschillende sleutelelementen om de kwaliteit van ontwerp, inzameling en recycling te verbeteren en tegelijkertijd de rapportageverplichtingen te vergemakkelijken.

Belangrijkste maatregelen

Concreet moeten autofabrikanten duidelijke en gedetailleerde instructies verstrekken voor demonteurs over hoe onderdelen tijdens het gebruik en het einde van de levensduur van een voertuig moeten worden vervangen en verwijderd. Verder moet 25 procent van de kunststoffen die zijn gebruikt voor de bouw van een nieuw voertuig afkomstig zijn van recycling, waarvan ook weer 25 procent moet worden gerecycled uit autowrakken.

Uit autowrakken moet voortaan 30 procent van de kunststoffen worden gerecycled. Aanvullende maatregelen zullen de markt voor hergebruik, herproductie en renovatie van onderdelen en onderdelen van een voertuig ondersteunen. De lidstaten worden aangemoedigd om garages en reparatiebedrijven te stimuleren om de verkoop van reserveonderdelen te ondersteunen.

De nieuwe regels moeten verder de producentenverantwoordelijkheid versterken door nationale regelingen voor uitgebreide producentenverantwoordelijkheid op basis van uniforme vereisten vast te stellen. Deze regelingen hebben tot doel te voorzien in passende financiering voor verplichte afvalverwerkingsactiviteiten, recyclers te stimuleren om de kwaliteit van gerecycleerde materialen uit autowrakken te verbeteren en zo de samenwerking tussen verwerkers en fabrikanten te bevorderen.

Om te voorkomen dat voertuigen verdwijnen, voorziet het EC-voorstel in een betere handhaving van de huidige regels en meer transparantie. Dit betekent meer inspecties, digitale tracering van autowrakken in de hele EU, een betere scheiding tussen oude auto's en autowrakken en bijvoorbeeld een verbod op de uitvoer van tweedehands voertuigen die niet verkeersgeschikt zijn.

Het toepassingsgebied van deze maatregelen wil de EC geleidelijk uitbreiden tot nieuwe categorieën zoals motorfietsen, vrachtwagens en bussen, zodat een uitgebreidere dekking wordt gewaarborgd.

Volgende stappen

Het EC-voorstel voor een nieuwe verordening moet nu door het Europees Parlement en de Raad worden behandeld in het kader van een gewone wetgevingsprocedure. Zowel parlementariërs als lidstaten hebben dus nog de mogelijkheid maatregelen aan te scherpen of juist af te zwakken.

Kort na de presentatie van het voorstel liet Plastics Europe direct weten blij te zijn met de ingezette lijn van de EC. “Het voorstel is een belangrijke stap in de goede richting voor de automotive, maar schept ook een precedent voor de verpakkingssector (die momenteel een eigen herzieningsronde doormaakt) en andere sectoren door het belang te erkennen van verplichte streefcijfers voor gerecyclede inhoud als aanjager van circulariteit”, liet directeur Virginia Janssens weten.