Onafhankelijke experts vrezen voor 'ziel van KIDV'

In een open brief aan Afvalfonds-directeur Hester Klein Lankhorst heeft het College van Onafhankelijke Experts van het Kennisinstituut Duurzaam Verpakken (KIDV) harde noten gekraakt over het besluit dat het KIDV opgaat in het Afvalfonds Verpakkingen. Het KIDV zou hiermee “haar onafhankelijke positie en rol als geloofwaardige kennisbron verliezen” en daarmee “haar ziel”. In het college hebben zwaargewichten zitting als oud-milieuminister prof. dr. Jacqueline Cramer, prof. dr. Jos Keurentjes, prof. dr. Roland ten Klooster, prof. dr. Peter Rem, ir Jan Paul van Soest en dr. Ulphard Thoden van Velzen.

In de brief halen de experts aan dat het KIDV tien jaar geleden is opgericht als onafhankelijk en deskundig kennisinstituut om een toekomstgerichte verduurzamingsagenda op te stellen met concrete en afrekenbare doelstellingen, en de verpakkingsindustrieën bij de uitvoering daarvan te ondersteunen. De gedachte daarbij was dat het KIDV een gedragen visie formuleert met betrokken stakeholders, branches meeneemt in de uitvoering daarvan en praktisch bruikbare instrumenten voor bedrijven ontwikkelt. Een rol die het KIDV uitstekend heeft vervuld. Juist doordat het KIDV onafhankelijk van het Afvalfonds functioneert, wordt ze gezien als een geloofwaardige, onafhankelijke kennisbron. De waardering van uiteenlopende stakeholders voor het KIDV is groot. Het College van Onafhankelijke Experts van het KIDV ziet dan ook geen enkele reden om aan de huidige structuur iets te veranderen. 

Kostenefficiënt, effectief en klantgericht

Het Afvalfonds maakte eind vorige maand bekend dat uitvoeringsorganisaties Nedvang, Nederland Schoon en dus het KIDV met ingang van 1 januari 2024 samen verder gaan binnen het Afvalfonds. “Met de herstructurering kunnen wij de producentenverantwoordelijkheid op een kostenefficiënte, effectieve en klantgerichte manier blijven uitvoeren voor het verpakkende bedrijfsleven,” stelde directeur Klein Lankhorst toen. De activiteiten van de organisaties worden binnen de organisatie voortgezet, zo klonk het vanaf het hoofdkantoor in Leidschendam.

De onafhankelijke experts zijn bezorgd over of de activiteiten van het KIDV werkelijk worden voortgezet in de nieuwe organisatie. “Hoe onafhankelijk kan het KIDV blijven functioneren en hoe geloofwaardig is het kennisinstituut straks nog voor de buitenwereld als onafhankelijke kennisbron? Wij hebben hierover grote twijfels”, schrijven ze in hun brief.

Een teken aan de wand is wellicht dat het College van Onafhankelijke Experts in het geheel niet gekend is in de beslissing van het Afvalfonds om het KIDV te integreren in de eigen organisatie. Ze vernamen het nieuws nota bene uit een persbericht. Iets wat de experts “zeer betreuren”. Of zij in de nieuwe structuur een rol krijgen, is ook nog niet met hen besproken.

Over de beweegredenen van het Afvalfonds weet het college niet veel meer dan wat het Afvalfonds hierover in genoemd persbericht heeft gezet. De experts constateren dat de keuze voor herstructurering met name te maken lijkt te hebben met de wettelijke taken die het Afvalfonds moet uitvoeren in het kader van de productenverantwoordelijkheid verpakkingen en niet met de rol van het KIDV. “Gooit u hier niet het kind met het badwater weg?” vragen de experts zich hardop af in hun brief, waarin ze Klein Lankhorst tot slot vragen het gesprek aan te gaan over hun zorgen.

‘Hoop, geen zekerheid’

Collegelid Jan Paul van Soest deelde de brief aan de Afvalfonds-directeur gisteren (16 juli) op zijn eigen LinkedIn-pagina. Klein Lankhorst reageerde snel dat “de brief ontvangen is en er een afspraak wordt gemaakt”. Medeondertekenaar Cramer benadrukte daarop nog eens dat het college grote zorgen heeft over de onafhankelijkheid en geloofwaardigheid van het KIDV als dit onder Afvalfonds wordt gebracht. “Fijn dat de directeur naar aanleiding van onze brief meteen met ons wil spreken. Dat geeft hoop, maar nog geen zekerheid over een onafhankelijke toekomst voor het KIDV!”, aldus de oud-minister.

AfvalOnline vroeg het Afvalfonds vanmorgen om een reactie. Vooruitlopend op het gesprek met het college wil het Afvalfonds op dit moment echter niet inhoudelijk op de kritiek in gaan. Wordt ongetwijfeld vervolgd.