OAT: de toekomst voor dichtbebouwde woongebieden
Steeds meer gemeenten, projectontwikkelaars, beheerders en bouwers beginnen hun koudwatervrees voor het Ondergronds Afval Transportsysteem (OAT) kwijt te raken. En dat is niet verwonderlijk. De problemen met de traditionele systemen blijven groot, de arbeidsomstandigheden bij huidige systemen zijn en blijven een bron van zorg en het lukt ons niet om schone, hele en veilige stadscentra te creëren waar het goed toeven is. Tegelijkertijd levert de praktijk steeds vaker het bewijs van het succes van OAT.
De traditionele vuilniswagen slaat sinds oktober 2003 het stadscentrum van Almere over. De grofkiezelige afvalcontainers zijn goeddeels uit het straatbeeld verdwenen. Almere beschikt dan ook over een goed werkend Ondergronds Afval Transportsysteem. Het systeem werkt door middel van vacuümlucht en een ondergronds buizenstelsel. De stalen buizen onder het straatniveau hebben een doorsnede van 50 cm. De voor Nederland gangbare grijze vuilniszak van 70 liter past er, net als de door bedrijven veel gebruikte zakken van 120 liter, goed in. Aangeboden vuilniszakken worden eerst opgevangen in een buffer onder het inwerppunt. Als deze vol zit wordt het afval weggezogen. Op dat moment is de inwerpopening ongeveer tien seconden niet te gebruiken. Hoewel er drie soorten inwerpopeningen zijn voor drie soorten afval, wordt alle afval uiteindelijk door dezelfde buis afgevoerd. Het OAT-systeem zuigt de buffers per fractie leeg, waardoor het afval gescheiden blijft. Via het buizenstelsel, dat op 1,5 meter onder het straatniveau is aangelegd, wordt het afval naar de stofzuiger, een centrale overslagruimte, gevoerd. Op 250 plaatsen in het stadscentrum bevinden zich inwerppunten. Deze zijn zodanig gekozen dat bewoners en winkeliers nooit meer dan 75 meter hoeven te lopen met hun afval. De inwerpopeningen zijn vrijstaand of ingebouwd in wanden. Om vandalisme te voorkomen zijn ze alleen door middel van een speciaal op naam uitgegeven pasje te openen.
Het systeem heeft als grote voordelen, dat het nooit vol zit, schoon en veilig is en een duidelijke vermindering van zwerfvuil tot gevolg heeft. Een ander belangrijk pluspunt is dat burgers en bedrijven hun afval niet inpandig hoeven op te slaan. Bovendien is het systeem 24 uur per dag, 7 dagen per week beschikbaar en houdt het de omgeving schoon en netjes. OAT is uitermate geschikt voor gebieden met een hoge bebouwingsdichtheid en gebieden die multifunctioneel zijn ingericht (met wonen, werken, winkelen en recreëren). Op dit moment hebben twee steden in Nederland voor dit systeem gekozen. Naast Almere is dat de gemeente Arnhem en het is niet voor niets dat alle bedrijven zich hier hebben aangesloten op het OAT-systeem. In diverse andere steden worden op dit moment haalbaarheidsstudies verricht en CentralNed verwacht volgens jaar twee nieuwe contracten af te sluiten.
OAT-systemen zijn er in verschillende gradaties en kunnen al rendabel geleverd worden voor een appartementencomplex van tweehonderd woonheden. Het systeem in Almere is een van de grootste in de wereld en sluit 8000 woonheden aan. Het ‘breakeven-point’ ligt voor de grote systemen tussen vijftien en twintig jaar, voor de kleinere systemen tussen tien en vijftien jaar. De systemen hebben een levensduur van dertig tot vijftig jaar, vergelijkbaar met de riolering. Wereldwijd liggen er vijfhonderd systemen in veertig landen, met als grootste markt Spanje. De burgemeester van Barcelona heeft in zijn missie aangegeven dat hij voor 2007 eenderde van zijn inwoners aangesloten wil hebben op een OAT-systeem. Om deze ambitie ook in Nederland te realiseren zijn bestuurders en beslissers met visie en daadkracht nodig. CentralNed is ervan overtuigd dat Nederland aan de vooravond staat van een omslag in denken en doen als het gaat om een leefbare inrichting van de openbare ruimte én om het afvalvraagstuk. Voor meer informatie: CentralNed, telefoon: 023 - 569 2596.
Vakblad Afval! maart 2006 (nummer 2)
