Rutte III stelt maatregelen voor met stevig effect op sector

Rutte III wil milieuvervuilend gedrag beprijzen.

De partijen willen in ieder geval milieuvervuilend gedrag gaan beprijzen, zo blijkt uit het regeerakkoord. Concreet betekent dit de invoering van een CO2-minimumprijs in de elektriciteitssector, aanpassingen in de energiebelasting én een hogere belasting op het storten en verbranden van afval. Uit de analyse van de economische en budgettaire effecten van de financiële bijlage van
het regeerakkoord blijkt dat de belasting op het storten en verbranden van afval taakstellend wordt verhoogd met 0,1 miljard euro. Het betreft een lastenstijging voor zowel gezinnen als bedrijven.

In navolging van omringende landen wordt bovendien zo spoedig mogelijk een kilometerheffing voor vrachtverkeer ingevoerd. Een heffing die ook afvalbedrijven met een fors wagenpark zal raken. Inkomsten uit de heffing worden wel teruggesluisd naar de vervoerssector door verlaging van de motorrijtuigenbelasting op vrachtauto´s en gelden voor innovatie en verduurzaming, zo beloven de partijen.

CO2-reductie

In de duurzaamheidsparagraaf vooral veel aandacht voor een nieuw te schrijven nationaal Klimaat- en energieakkoord. De nieuwe regering neemt hiervoor de 49 procent reductiedoelstelling in 2030 als uitgangspunt. Om die doelstelling te halen moet een additionele reductie ten opzichte van ongewijzigd beleid van 56 Mton CO2 worden gerealiseerd.

Daar moet ook de afval- en recyclingsector een steentje aan gaan bijdragen. In lijn met verkenningen van het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL) wordt van de industrie verwacht dat zij haar CO2-emissies door recycling met 1 Mton reduceert. Door de afvang en opslag van koolstofdioxide moet nog eens 18 Mton CO2 worden gereduceerd. De afvang en opslag van het broeikasgas in afvalverbrandingsinstallaties moet tot een reductie van 2 Mton leiden. In het nationaal Klimaat- en energieakkoord worden met alle sectoren afspraken gemaakt over het tijdpad.

De stimuleringsregeling voor duurzame energieproductie (SDE+) wordt verbreed om ook andere emissiereductietechnologieën te stimuleren, onder andere afvang en opslag van koolstofdioxide. Dit kan een grote bijdrage leveren aan het terugdringen van emissies in de industrie, de elektriciteitssector en afvalverbrandingsinstallaties, denken de regeringspartijen. De SDE+-middelen zullen oplopen tot 3,2 miljard euro per jaar.

Kolencentrales worden uiterlijk in 2030 gesloten. In het te sluiten nationaal Klimaat- en energieakkoord zullen met de sector afspraken worden gemaakt over het tijdpad. De subsidiëring van bijstook biomassa in kolencentrales wordt na 2024 stopgezet.

Circulaire economie

Over de circulaire economie slechts enkele zinnetjes in het regeerakkoord van Rutte III. Als onderdeel van de klimaatopgave worden de afspraken uit het Rijksbrede Programma Circulaire Economie en de transitieagenda’s uit het Grondstoffenakkoord uitgevoerd, schrijven de partijen. Daarbij legt het kabinet een extra accent op ontwikkeling en verspreiding van kennis en best practices. Het kabinet inventariseert tevens welke knelpunten in regelgeving, toezicht en handhaving duurzame innovaties in de weg staan en mogelijk opgelost kunnen worden.

Overheid als aanjager

De overheid gaat als launching customer innovatie aanjagen door meer gebruik te maken van de regeling Small Business Innovation Research (SBIR), bijvoorbeeld vanuit Defensie en Rijkswaterstaat. Ook moet de overheid haar inkoopkracht beter gaan benutten voor het versnellen van duurzame transities, schrijven de partijen. Het midden- en kleinbedrijf verdient een krachtiger rol in het innovatiebeleid. De MKB Innovatiestimulering Regio en Topsectoren (MIT) en de innovatiekredieten voor het midden- en kleinbedrijf worden daarom uitgebreid.

Wet- en regelgeving

Net als het vorige kabinet wil ook Rutte III snijden in wet- en regelgeving en deze waar nodig moderniseren. Regeldruk en administratieve lasten worden beperkt, bijvoorbeeld door de huidige bedrijfs-effectentoets uit te breiden met een MKB-toets. De diverse inspecties gaan beter samenwerken zodat betere handhaving gepaard gaat met minder administratieve lasten en toezichtlasten. Welke sectoren hier het meest van profiteren, noemt het kabinet niet.

Experimenteerruimte

Verder komen er passende regels en meer ruimte voor ondernemingen met sociale of maatschappelijke doelen met behoud van een gelijk speelveld. Het kabinet gaat onderzoeken of en hoe de mededingingswetgeving kan worden aangepast als deze samenwerking met het oog op duurzaamheid, tussen bedrijven en in ketens, in de weg staat. De mogelijkheden voor regionale en sectorale proefprojecten, wettelijke experimenteerruimte, testlocaties (bijvoorbeeld voor drones) en regelvrije zones worden vergroot. Daarbij gelden minimumvereisten en passend toezicht.

Eerste reacties

Ondernemersverenigingen De Groene Zaak en Transport en Logistiek Nederland reageerden kort na de publicatie van het regeerakkoord kritisch op de plannen van VVD, CDA, D66 en ChristenUnie. Hoewel De Groene Zaak positief is over de verschuiving van belasting op arbeid naar consumptie, vindt de vereniging dat Rutte III ambitieuzer moet zijn als het om verduurzaming gaat. TLN noemt de plannen voor een kilometerheffing voor vrachtverkeer vooral 'onduidelijk', maar kan zich vinden in extra investeringen in belangrijke infrastructuur.