Bijna tweederde van de Nederlanders hergebruikt producten

In 2022 heeft 62 procent van de Nederlandse bevolking minimaal één keer een product hergebruikt. Het gaat dan vooral (42 procent) om hergebruik van producten uit de categorie ‘Overig’. Daarna gaat het om textiel (39 procent), meubels (26 procent), elektrische en elektronische apparaten (23 procent) en bouwmaterialen (10 procent). Gemiddeld hebben in 2022 meer personen tweedehands producten gekocht, gekregen of geruild dan in 2021. Het aandeel nieuwe producten in een huishouden is gemiddeld wel veel groter dan het aandeel tweedehands.

Dat blijkt uit een rapportage van Rijkswaterstaat over hergebruik van producten door Nederlandse consumenten. Een uitvoeringsbesluit van de Europese Commissie uit 2020 - dat hoort bij de Kaderrichtlijn afvalstoffen - verplicht alle lidstaten het hergebruik in het land te monitoren en hierover te rapporteren. De rapportageverplichting geldt voor de eerste keer in 2023, waarbij er dan moet worden gerapporteerd over hergebruik in het jaar 2021.

Uit de rapportage blijkt dat in massa bezien meubels de productgroep is die het meest hergebruikt wordt, gevolgd door de categorie overig en elektrische en elektronische apparatuur.  In aantal stuks gaat het vooral om textiel. Verder blijkt het aandeel hergebruik (in massa) via online platforms met ongeveer 40 procent het grootst, gevolgd door fysieke (kringloop) winkels met 31 procent en via particulieren met 28 procent. Voor afzonderlijke productgroepen liggen deze verhoudingen anders. Het aandeel hergebruikt textiel via particulieren is met 40 procent het grootste kanaal binnen textiel. Het totaal aan hergebruik in 2021 en 2022 daalde wel. Dit bedroeg respectievelijk 721 en 589 kton ofwel 41 en 34 kilo per consument per jaar.

Kanttekeningen

Rijkswaterstaat laat weten dat er bij de rapportage nog wel de nodige kanttekeningen te plaatsen zijn. Zo was er voor het in kaart brengen van hergebruik in Nederland nog geen methodiek beschikbaar. Na een zoektocht is besloten de methodiek te gebruiken die voor Vlaanderen is ontwikkeld om hergebruik te kwantificeren. Grofweg komt de methodiek er op neer dat via een panelonderzoek onder burgers een beeld ontstaat van wat, hoeveel en via welke kanalen burgers of consumenten aan hergebruik doen. Door die informatie te koppelen aan bekende informatie is een totaalbeeld te reconstrueren. Maar er schort nog wel het een en ander aan deze rapportage, meldt Rijkswaterstaat. Zo moet het hergebruik bij bedrijven en organisaties nog in beeld komen, en is bijvoorbeeld ook het  hergebruiken van reserve-onderdelen nog niet meegenomen. De afbakening in productgroepen geeft ruimte voor individuele interpretaties. Het panelonderzoek vond pas in mei van 2023 plaats, wat best een lange periode na het verstrijken van 2022 was, waardoor de informatie mogelijk minder precies is. Er kunnen fouten zitten in categorie van producten waarin adverteerders op Marktplaats producten voor hergebruik aanbieden. En zo zijn er nog een aantal kanttekeningen te plaatsen.