Welke gemeenten dragen het meest bij aan recycling?

De bijdragen die Nederlandse gemeenten leveren aan de recycling van huishoudelijk afval lopen behoorlijk uiteen. Horst aan de Maas, al langer bekend als dé scheidingskampioen onder gemeenten, zorgt dat 85,5 procent van het huishoudelijk afval wordt aangeleverd voor recycling. De grote steden Den Haag, Rotterdam en Amsterdam komen tot een recyclepercentage van respectievelijk 23,8 procent, 24,6 procent en 25,8 procent. Althans, die cijfers hoest de nieuwe Recycletool op, die ontwikkeld is vanuit het programma Vang Huishoudelijk Afval.

Uiteraard is het voor gemeenten met relatief veel hoogbouw lastiger om veel afval gescheiden in te zamelen en dit aan te bieden voor recycling. Wie kijkt naar de scores per stedelijkheidsklasse kan echter voorzichtige conclusies trekken over welke gemeenten een relatief grote bijdrage leveren aan recycling van afval en welke er nog ondermaats presteren.

Recyclingkampioenen

Uit de Recycletool volgt dat onder de niet-stedelijke gemeenten Staphorst, Olst-Wijhe en Bronckhorst het meest bijdragen met recyclepercentages van respectievelijk 78,3 procent, 76,4 procent en 74,5 procent. Bij weinig-stedelijke gemeenten scoren Horst aan de Maas (85,5 procent), Ommen (81,3 procent) en Land van Cuijk (80,8) procent het best. Bij de matig-stedelijke gemeenten gaat het om Winterswijk (79,6), Gilze en Rijen (79,0 procent) en Boxtel (75,5 procent).

Voor sterk-stedelijke gemeenten blijkt het nog een stapje moeilijker te zijn om een hoog recyclepercentage te scoren. Koplopers in deze klasse als Etten-Leur (71,9 procent), Oosterhout (71,4 procent) en Apeldoorn (68,1 procent) tikken geen van allen de 75 procent aan. In de klasse met zeer sterk-stedelijke gemeenten is dat percentage nog verder weg. Maastricht, Gouda en Tilburg scoren hier als best presterende gemeenten recyclepercentages van respectievelijk 63,7 procent, 55 procent en 54,8 procent. Opvallend is dat de beste presterende gemeenten bijna allemaal een gediffentieerd tarief voor restafval (diftar) werken.

Ruimte voor verbetering

Gemeenten die mogelijk wat harder mogen lopen voor een mooi recyclepercentage zijn de niet-stedelijke gemeenten Terschelling, Ameland en Vlieland met scores rond de 40 procent, de weinig-stedelijke gemeenten Hardinxveld, Vijfheerenlanden en Brielle met scores tegen de 50 procent en de matig-stedelijke gemeenten Bunschoten (33,5 procent), Noordwijk (42,0 procent) en Oostzaan (42,6 procent).

Bij de sterk-stedelijke gemeenten lijken in ieder geval Maassluis (35,2 procent), Capelle aan den IJssel (35,4 procent) en Hellevoetsluis (40,1 procent) aan de bak te moeten. Voor de zeer sterk-stedelijke gemeenten geldt dat uiteraard voor de grote steden Den Haag, Amsterdam en Rotterdam, die alle drie op een recyclepercentage van grofweg 25 procent zitten.

Info per afvalstroom

In de op het Gemeentelijk Grondstoffencongres gelanceerde Vang Recycletool is niet alleen per gemeente het totale recyclepercentage te zien. Ook is te zien hoeveel ton materiaal gemeenten per afvalstroom inzamelen en hoeveel daarvan wordt gerecycled. De recyclepercentages zijn ingeschat op basis van landelijk gemiddelde verwerkingsdata van deelstromen (peiljaar 2022). Alleen bij het grof restafval, fijn restafval en gft zijn gegevens van individuele verwerkers gekoppeld aan specifieke gemeenten. In deze percentages is de afkeur en extra uitval bij het opwerken van de deelstromen voor de daadwerkelijke recycling, verdisconteerd.

De inzamelhoeveelheden zijn gebaseerd op informatie van het CBS (eveneens peiljaar 2022), die gemeenten zelf aanleverden bij het bureau. Gemeenten kunnen deze informatie updaten als die achterhaald is. Overigens scoren op het moment van schrijven van dit artikel nog 26 gemeenten een recyclepercentage van 0.0 procent. De reden: zij leverden eerder niet de benodigde gegevens over de inzameling van afval aan bij het CBS.

Wie de afvalprestaties van gemeenten eenvoudig wil vergelijken (bijvoorbeeld met het gemiddelde van vergelijkbare gemeenten) kan behalve met de Vang Recycletool ook aan de slag met de Vang Vergelijker of de Vang Landkaart.