Op- en zijwaarts inbesteden met herziene Aanbestedingswet

In de afvalbranche zijn veel aanbestedende diensten actief, als opdrachtgever maar ook in de vorm van dienstverlener. Als aanbestedende dienst moeten afvalverwerkers hun opdrachten Europees aanbesteden. Juist voor deze branche is het interessant dat met de herziening van de Aanbestedingswet 2012 de mogelijkheden voor aanbestedende diensten om samen te werken (ofwel: elkaar over en weer rechtstreeks opdrachten te gunnen) worden uitgebreid.

De ‘inbestedingsuitzondering’ wordt voor het eerst in de wet vastgelegd. Deze uitzondering maakt het mogelijk om zonder aanbesteding opdrachten te gunnen aan rechtspersonen op wie de aanbestedende dienst toezicht houdt en die het merendeel van hun opdrachten voor de aanbestedende dienst uitvoeren. Daarbij wordt deze uitzondering uitgebreid met de mogelijkheid om ‘opwaarts’ en ‘zijwaarts’ in te besteden.

Opwaarts inbesteden houdt in dat de door de aanbestedende dienst ‘gecontroleerde rechtspersoon’ ook mag gunnen aan de controlerende aanbestedende dienst. De uitzondering werkt voortaan dus beide kanten op.

Zijwaarts inbesteden houdt in dat de ‘gecontroleerde rechtspersoon’ ook mag gunnen aan een andere, door diezelfde aanbestedende dienst gecontroleerde rechtspersoon. In de gecontroleerde rechtspersoon mag overigens geen privaat kapitaal vertegenwoordigd zijn. Het percentage van de omzet dat de gecontroleerde rechtspersoon (de opdrachtnemer) bij derden mag behalen stijgt na de wetswijziging van 10 procent naar 20 procent. Dit geldt voor zowel voor de traditionele inbesteding als voor het nieuwe opwaarts en zijwaarts inbesteden. Uit de wetstekst blijkt niet duidelijk of deze voorwaarde ook geldt voor de rechtspersoon aan wie zijwaarts wordt inbesteed.

Verder wordt in de wet de uitzondering voor publiek-publieke samenwerking vastgelegd. Op basis van deze uitzondering mogen aanbestedende diensten - onder voorwaarden - samenwerken op het gebied van hun taken van algemeen belang en elkaar in dat kader over en weer opdrachten gunnen. Tot slot komt de al bestaande alleenrechtuitzondering onveranderd in de wet terug.

Per 1 januari 2016 wijzigen ook de Europese drempelbedragen. De nieuwe drempels gelden tot en met 31 december 2017. De drempel voor werken en concessieopdrachten stijgt van 5.186.000 euro naar 5.225.000 euro. De drempel voor leveringen en diensten voor de centrale overheid stijgt van 134.000 euro naar 135.000 euro en diezelfde drempel voor de decentrale overheid stijgt van 207.000 euro naar 209.000 euro.

Tot slot bevat de herziene Aanbestedingswet 2012 een nieuw deel (2A) dat in zijn geheel op concessieopdrachten ziet. Nu zijn dienstenconcessies nog vrijgesteld van de aanbestedingsplicht. Na wijziging van de wet moeten in beginsel alle concessies, zowel voor werken als diensten, met een waarde boven 5.225.000 euro worden aanbesteed. Uitgangspunt is dat concessieopdrachten een looptijd van maximaal 5 jaar hebben.

Verder bevat de herziene Aanbestedingswet nog een groot aantal kleinere en grotere procedure- en inhoudelijke wijzigingen.

Dit is een ingezonden artikel. Anita Serra en Elise Zeelenberg zijn werkzaam bij Hekkelman Advocaten.