EP legt afvalexport aan banden
De regels voor de export van afval vanuit de EU naar niet-Oeso-landen worden definitief strenger. Zo komt er over zo'n 2,5 jaar een verbod op de export van plasticafval naar niet-Oeso-landen.
Naast het exportverbod op plasticafval naar niet-Oesolanden wordt het voor EU-lidstaten ook moeilijker om afvalstoffen die bestemd zijn voor vernietiging naar een andere lidstaat over te brengen. Dit laatste wordt namelijk alleen in uitzonderlijke situaties toegestaan. Het Europees Parlement (EP) heeft gisteren (27 februari) het voorlopige akkoord, dat het EP en de Europese Raad medio november bereikten, goedgekeurd met 587 stemmen voor, 8 stemmen tegen en 33 onthoudingen.
De aanpassingen in de EU-verordening overbrenging afvalstoffen (Evoa) hebben tot doel om het milieu en de menselijke gezondheid te beschermen en tegelijkertijd bij te dragen aan de EU-doelstellingen op het gebied van circulaire economie. De aanpassingen behelzen ook de digitale uitwisseling van informatie en gegevens over afvaltransporten via een centraal elektronisch knooppunt om de rapportage en transparantie te verbeteren. Daarnaast richt de vernieuwde verordening een handhavingsgroep op om de samenwerking tussen EU-lidstaten te verbeteren om illegale afvaltransporten op te sporen en te voorkomen. De export van ongevaarlijke afvalstoffen en mengsels van ongevaarlijke afvalstoffen voor nuttige toepassingen naar niet-Oesolanden wordt alleen worden toegestaan, als die landen hiermee instemmen en aan de criteria voldoen om dit afval op een milieuverantwoorde manier te behandelen. Hiervoor moeten landen bijvoorbeeld voldoen aan internationale verdragen op het gebied van arbeid en werknemersrechten. De Commissie gaat een lijst van deze landen opstellen, die ten minste om de twee jaar moet worden bijgewerkt.
EP-rapporteur Pernille Weiss (EVP, Den): “De herziene wet zal de Europeanen meer zekerheid geven dat ons afval op de juiste manier zal worden beheerd, ongeacht waar het naartoe wordt verscheept. De EU neemt eindelijk haar verantwoordelijkheid voor haar plasticafval door de export ervan naar niet-Oeso-landen te verbieden. Afval is een hulpbron als het goed wordt beheerd, maar mag in geen geval schade toebrengen aan het milieu of de gezondheid.” In 2020 bedroeg volgens de EU de uitvoer van afvalstoffen naar niet-EU-lidstaten 32,7 Mton, wat neerkomt op zo’n 16 procent van de wereldwijde handel in afvalstoffen.
Gebruik plastic verminderen
Volgens Europarlementariër Bas Eickhout (GroenLinks) is de aangepaste Evoa-wetgeving onderdeel van een breder pakket aan maatregelen, die het gebruik van plastic moet verminderen en het hergebruik moet stimuleren. Eickhout: “Al jaren weten we dat de export van plastic door EU-lidstaten voor grote milieuproblemen in andere landen zorgt, die vaak niet de capaciteit hebben om dat plastic te verwerken. Als we serieus zijn over een circulaire economie, dan kunnen we niet langer doorgaan met het dumpen van plastic in andere landen. Dat vraagt om meer inzet op recycling, maar geeft ook kansen. Want gebruikt plastic is straks geen afval, maar een van de nieuwe grondstoffen in een duurzame economie.”
In Vakblad Afval gaf Henk Alssema, voorzitter van het plasticcomité van het Bureau of International Recycling (Bir), eerder deze maand aan dat de plasticvervuiling in niet-Oeso-landen los staat van de export van plasticafval vanuit de EU. “Nederland exporteert jaarlijks 170 kton plasticafval naar niet-Oesolanden, met name naar Indonesië, Vietnam en Maleisië. Voor de hele EU ligt die hoeveelheid op 1,1 Mton. Voor recyclingbedrijven in die landen heeft dat materiaal een positieve waarde, want ze betalen ervoor. De vervuiling komt met name door de gebrekkige afvalinzamelstructuur in die landen.” Begin december liet de Inspectie Leefomgeving en Transport weten dat Nederland vooral kunststof van hoge kwaliteit dat goed recyclebaar is naar niet-Oeso-landen exporteert.
De vraag is wel of de EU zelf de capaciteit heeft om bijvoorbeeld al haar eigen plasticafval zelf te recyclen. Begin dit jaar ging plasticrecycler Umincorp failliet, omdat ze niet meer kon concurreren met zeer goedkoop fossiel plastic. En eind vorige maand gaf de Vereniging Afvalbedrijven aan dat meer recyclingbedrijven in de problemen zitten en naar verwachting failliet gaan. Geheel tegen de circulaire ambities van de overheid in kan de huidige situatie er toe leiden dat er meer recyclebaar afval naar de afvalstortplaats of afvalverbranding gaat.
Vervolg
Na de EP-stemming moet de Europese Raad de aangepaste Evoa-tekst formeel goedkeuren. Vervolgens wordt de aangepaste verordening in het Publicatieblad van de EU bekendgemaakt.
