Voorlopig akkoord over nieuwe batterijenrichtlijn

De regels bestrijken de hele levenscyclus van batterijen, van ontwerp tot einde levensduur, en zijn van toepassing op alle soorten batterijen die in de EU worden verkocht. Het gaat dan om SLI-batterijen (stroomvoorziening voor het starten, verlichten of ontsteken van voertuigen), LMT-batterijen voor transportmiddelen (die stroom leveren voor de tractie van wielvoertuigen zoals elektrische scooters en fietsen), batterijen voor elektrische voertuigen (EV) en industriële batterijen. Zodra de nieuwe wet van kracht wordt, zullen duurzaamheidseisen op het gebied van CO2-voetafdruk, gerecycled materiaal en prestaties en duurzaamheid vanaf 2024 geleidelijk worden ingevoerd. Medio 2025 zal een uitgebreider regelgevingskader voor uitgebreide producentenverantwoordelijkheid van toepassing worden, waarbij in de loop van de tijd hogere inzamelingsdoelstellingen zullen worden ingevoerd. Het Parlement en de Raad zullen de overeenkomst, die voortbouwt op het voorstel van de Europese Commissie van december 2020, nog formeel moeten goedkeuren voordat deze in werking kan treden.

Maatregelen

De vraag naar batterijen neemt snel toe en zal tegen 2030 vertienvoudigd zijn, en de EU zou 17 procent van die vraag voor haar rekening kunnen nemen. Dit wordt vooral gedreven door de elektrificatie van transport. Een dergelijke exponentiële groei van de vraag naar batterijen zal leiden tot een gelijkwaardige toename van de vraag naar grondstoffen, vandaar de noodzaak om hun impact op het milieu te minimaliseren met de nieuwe richtlijn.

Maatregelen waarin de nieuwe regels voorzien zijn onder meer:

• De inzamelingsdoelstellingen zijn vastgesteld op 45% in 2023, 63% in 2027 en 73% in 2030 voor draagbare batterijen, en op 51% in 2028 en 61% in 2031 voor LMT-batterijen;
• minimumniveaus van teruggewonnen kobalt (16%), lood (85%), lithium (6%) en nikkel (6%) uit productie- en consumentenafval moeten worden hergebruikt in nieuwe batterijen;
• alle afgedankte LMT-, EV-, SLI- en industriële batterijen moeten gratis worden ingezameld voor eindgebruikers, ongeacht hun aard, chemische samenstelling, toestand, merk of herkomst;
• uiterlijk op 31 december 2030 zal de Commissie beoordelen of het gebruik van niet-oplaadbare draagbare batterijen voor algemeen gebruik moet worden uitgefaseerd.

Informeren

Verder zullen bedrijven die batterijen op de interne markt van de EU brengen, moeten aantonen dat de materialen die voor hun fabricage zijn gebruikt, op verantwoorde wijze zijn ingekocht. Dit betekent dat sociale en milieurisico's die samenhangen met de winning, verwerking en handel in grondstoffen voor de productie van batterijen, moeten worden geïdentificeerd en beperkt.

Om consumenten beter te informeren, moeten batterijen daarnaast voorzien zijn van labels en QR-codes met informatie over hun capaciteit, prestaties, duurzaamheid, chemische samenstelling, evenals het symbool voor ‘gescheiden inzameling’. LMT-batterijen, industriële batterijen met een capaciteit van meer dan 2 kWh en EV-batterijen moeten ook een ‘digitaal batterijpaspoort’ hebben met informatie over het batterijmodel en informatie die specifiek is voor de individuele batterij en het gebruik ervan.

Voorbeeld

Bas Eickhout, Europarlementariër voor GroenLinks, zat de onderhandelingen voor: “Door doelen aan zowel de vraag- als aanbodkant te stellen creëren we een markt voor gerecyclede materialen. Niet alleen hoeven we zo minder nieuwe mijnen te openen, ook wordt daarmee de steeds groter wordende elektronische afvalberg aangepakt en in de toekomst gebruikt als nieuwe grondstof. Zo kan deze wet een voorbeeld zijn voor andere producten.” Op dit moment is Europa voor een groot deel afhankelijk voor haar grondstoffen van China. Die afhankelijkheid moet deze wet afbouwen. Eickhout: “De Chinezen hebben al jarenlang strategische investeringen gedaan in grondstofketens, waardoor ze nu niet alleen veel grotere zekerheid en beschikbaarheid hebben van grondstoffen, ook hebben ze veel meer mogelijkheden om te recyclen. Die afhankelijkheid is echt een groot risico voor de toekomstige ontwikkeling van de belangrijkste economische sectoren in Europa. Hoewel de doelen die in de wet zijn gesteld voor recycling hoger hadden gekund, is dit een goed begin.”

In het oorspronkelijke voorstel van de EC had een inzameldoelstelling voor draagbare batterijen gestaan van 70 procent in 2030. Ook de Europese milieuministers wilden deze doelstelling neerzetten. Maar EP-leden wilden de doelstelling aanscherpen naar 80 procent. 73 procent blijkt uit de onderhandelingen op dit moment dus het hoogst haalbare. 

GroenLinks verwacht dat er een stevige meerderheid zal zijn voor het huidige voorstel en dat de wet volgend jaar ingaan. De nieuwe verordening zal dan de bestaande batterijenrichtlijn uit 2006 vervangen.

Kansen

Rapporteur Achille Variati (S&D): “Voor het eerst hebben we wetgeving voor de circulaire economie die de hele levenscyclus van een product dekt - deze benadering is goed voor zowel het milieu als de economie. We zijn het eens geworden over maatregelen waar de consument veel baat bij heeft: batterijen zullen goed werken, veiliger zijn en makkelijker te verwijderen zijn. Ons algemene doel is om een ​​sterkere recyclingindustrie in de EU op te bouwen, met name voor lithium, en een concurrerende industriële sector als geheel, wat de komende decennia cruciaal is voor de energietransitie en strategische autonomie van ons continent. Deze maatregelen zouden een maatstaf kunnen worden voor de hele wereldwijde batterijmarkt."