In Oostende bouwt Renasci een pilot-installatie die huishoudelijk afval, dat nu nog in verbrandingsovens verdwijnt, gaat verwerken. Zonder dat er afval resteert. De integratie van rijpe en groene technieken die een variabel mengsel moeten verwerken, is het spannendste. Als het allemaal lukt met deze installatie van 120 kton, moet recycling van 65 procent van het Belgische huishoudelijke afval in 2030 haalbaar zijn.

Gaat het in België over afval- of milieubeleid, dan bepalen de gewesten. Al bijna twintig jaar is Christof Delatter actief in het Vlaamse gewest. “Het is ondenkbaar dat er op huishoudelijk afvalbeleid op Vlaams niveau iets wordt besproken of beslist zonder dat wij mee aan tafel zitten.” Het is dus duidelijk: wie wat van de Vlaamse ervaringen wil weten, moet Delatter spreken.

Zowel in Nederland als in Vlaanderen wordt hard gewerkt aan het versnellen van de transitie naar een circulaire economie. De circulaire koplopers in de EU staan daarbij grotendeels voor dezelfde uitdagingen. Intensieve samenwerking in de transitie lijkt dan ook logisch. Drie Vlamingen vertellen over wat er al gebeurt en wat er nog beter kan.

Afval dat niet wordt opgehaald, vervuild slib dat in een kanaal verdwijnt en afvalbedrijven die waarschuwen voor een nationale afvalcrisis. Door ernstige technische problemen bij AEB ontstaan in Nederland haast Italiaanse toestanden. De infrastructuur voor afvalverwerking blijkt kwetsbaarder dan gedacht. En dan kondigde de regering ook nog eens een importheffing voor buitenlands afval én een CO2-heffing aan.

Nu het plaatsen van ondergrondse containers in Nederland overal vanzelfsprekend is, ontstaan de eerste problemen rond de al wat langer uitstaande inzamelcontainers. Denk aan bijplaatsingen, overvolle containers en druk op de afvallogistiek. Met zijn persinstallatie Elepress biedt KTK hiervoor de gewenste oplossing.

Acht jaar duurde het getouwtrek tussen Polen, Tsjechië en de Europese Commissie over een partij vermeend afval die Tsjechië terug zou moeten nemen. Het Europese Hof biedt uitsluitsel: er is te weinig aanleiding om Tsjechië te verplichten tot terugname.

Afvalbranden, ze lijken steeds meer aandacht te krijgen. Feit is dat de branden vaak uitbreken bij afvalverwerkers, maar in veel gevallen ligt de oorzaak al eerder in de keten. Het is niet altijd wat je denkt.

Hoewel Van Munster Recyclers inmiddels ook andere afvalstromen - plastic, hout en metaal - inneemt en verhandelt, omvat het overgrote deel van de werkzaamheden het verwerken van papier en karton. Hierbij past ook de fysieke opslag en vernietiging van archiefmateriaal voor klanten van zusterbedrijf Reisswolf Heesch. “Het meeste archief bestaat nog steeds uit papieren dossiers.”

Chris Bruijnes, algemeen directeur Kennisinstituut Duurzaam Verpakken (KIDV), Den Haag

Bij hergebruik van materialen uit accu's verschuift de focus. Waar die eerst lag bij het terugbrengen tot grondstof, wordt nu gekeken naar het innovatief oprekken van de levensduur. Dat geldt vooral voor elektrische aandrijfaccu's die een tweede leven tegemoet gaan. Maar ook voor de traditionele loodzuuraccu zijn er kansen.

Hoe beschermen we de wereld tegen gevaarlijk afval? Vanuit dat idee is dertig jaar geleden een verdrag getekend, de Conventie van Bazel. Sindsdien hebben bijna alle landen zich daaraan gecommitteerd. De uitbreidingen op het verdrag weerspiegelen wereldwijde ontwikkelingen rondom afval. Dat lost niet automatisch de problemen op en botst soms met circulaire initiatieven.

Met de overname van een deel van de inzamelactiviteiten van afvalbedrijf Rotie verstevigt Renewi zijn positie in de inzamelmarkt voor organisch bedrijfsafval en over-datumproducten. De inzameling van deze producten wordt nu door heel Nederland geoptimaliseerd. De volgende stap is organische producten beter verwaarden.

Na een tijdje aan elkaar gesnuffeld te hebben, gaan BWaste, Ferro-Fix, Mic-o-Data, Beek Container Groep en BroNij samen verder als één bedrijf: Waste Vision. Arjen Wittekoek, de afgelopen jaren actief bij AVR, Van Gansewinkel en later Renewi, moet de kar gaan trekken. “Ons potentieel is enorm.”

Een circulair product ontwerpen en produceren is voor veel bedrijven nog niet zo eenvoudig. Als dit ze dan toch lukt, willen ze er zeker van zijn dat het product uiteindelijk ook echt worden hergebruikt of gerecycled. En ze willen kunnen laten zien wat dit in termen van duurzaamheid oplevert. IT-applicaties kunnen hiervoor een oplossing bieden.

Met een last onder dwangsom verplicht de Inspectie Leefomgeving en Transport (ILT) de Stichting Afvalfonds Verpakkingen onder andere om binnen drie jaar achthonderd extra glasbakken te plaatsen in Nederland. Zo moet de nationale recyclingnorm voor glazen verpakkingen worden gehaald. Recycling Netwerk is niet onder de indruk. “Extra glasbakken plaatsen is lapwerk.”

Om duurzaamheid transparanter te maken is in een nieuwe Europese leidraad voor de financiële sector een lijst met groene activiteiten opgenomen. Afvalverbranding wordt ook in het voorstel genoemd, maar niet als duurzaam. Integendeel zelfs. Belangenorganisaties Cewep en Fead vrezen voor de gevolgen.

Vanaf oktober 2019 start de gemeente Amsterdam met een proef om in de Negen Straatjes voor een periode van vijf jaar huishoudelijk en bedrijfsafval gezamenlijk te laten ophalen. Onderzoeker Simon de Rijke van Hogeschool van Amsterdam is enthousiast. Vereniging Afvalbedrijven toont zich kritisch, met name over de tijdelijke wetswijziging.

Democratieën lijken af te brokkelen en te wankelen, of het nu de democratie in Nederland is of die van de Europese Unie. De voordelen van de EU herkennen we niet of zien we niet, de nadelen wel. En die worden, als het aan de sceptici ligt, sterk uitvergroot. Maar dankzij een verenigd Europa schiet Kroatië ons te hulp.

Een ontmoeting met de Canadees Mike Mackay resulteerde voor Eelco Osse zo'n vier jaar geleden in de oprichting van spuitbusrecyclingbedrijf Despray Environmental. Inmiddels staat de eerste recyclinginstallatie in de Verenigde Staten. “Niemand weet dat spuitbussen chemisch afval zijn, daarom komen ze bij het restafval. Statiegeld kan zorgen voor een aparte afvalstroom.”

Waar een last onder dwangsom binnen een jaar na het verbeuren moet worden ingevorderd, kunnen bestuursdwangkosten veel later alsnog worden verhaald. Dat kan jaren later tot vervelende verrassingen leiden.