AVV-aanvraag Stichting Open onder vergrootglas

Afgelopen week maakte het Ministerie van Infrastructuur en Waterstaat (IenW) op verzoek van Weee Nederland zo’n duizend pagina’s met documenten openbaar met betrekking op de aanvraag, toekenning en tussentijdse evaluaties van de algemeen verbindend verklaring (AVV) waarmee Stichting Open drie jaar geleden de regie over de producentenverantwoordelijkheid voor e-waste naar zich toe trok. Over die stap van Stichting Open was destijds veel te doen. Weee Nederland verzette zich in 2020 openlijk tegen de AVV-ambities van de stichting. Die zou met de AVV een monopolie-positie creëren, die concurrentie in een bestaande markt uitsloot. Uiteindelijk begroeven de organisaties overigens de strijdbijl en sloten ze eind 2020 een samenwerkingsovereenkomst. Twee maanden later ging IenW officieel mee in het verzoek voor een AVV van Stichting Open, waarna die organisatie per 1 maart 2021 namens alle producenten van elektrische apparaten in Nederland invulling gaf aan de wettelijke producentenverantwoordelijkheid voor e-waste.

Van mails tot sms- en Whatsapp-berichten

Het pak documenten dat IenW nu openbaar heeft gemaakt, geeft inzicht in wat er in die jaren achter de schermen gebeurde. Weee Nederland vroeg juni vorig jaar onder andere om de AVV-aanvraag van Stichting Open, inclusief alle bijlagen en aanvullingen, alle documenten die betrekking hebben op het voorbereiden, behandelen en afgeven van het ontwerp- en definitief besluit en de ingediende zienswijzen (waaronder interne en externe adviezen, ook tussen het ministerie en Rijkswaterstaat). Verder wilde de organisatie brieven, e-mails, sms- en whatsapp-berichten zien die waren uitgewisseld tussen het ministerie, Rijkswaterstaat en (vertegenwoordigers van) Stichting Open, maar ook correspondentie met derden, zoals de Autoriteit Consument & Markt.

"In 2020 zijn we overvallen door de plannen van Stichting Open", legt Henk Bos van Weee Nederland uit. "We hadden als producentencollectief zo'n 300 mensen aan het werk waarvoor we ons verantwoordelijk voelden. Maar het ministerie wilde niet met ons in gesprek over de AVV. We hebben nooit vernomen op welke gronden er beslist is mee te gaan in het verzoek van Stichting Open. Met het Woo-verzoek krijgen we hier nu alsnog inzicht in. Dat is belangrijk omdat de AVV op 31 december 2025 afloopt. In principe willen we ook na die datum als uitvoeringsorganisatie actief blijven voor Stichting Open. Maar als dat niet blijkt te lukken, willen we kijken hoe we op een alternatieve manier verder kunnen. Informatie uit de opgevraagde stukken kan ons helpen bij de voorbereiding hierop. Overigens bekijkt de staatssecretaris nog of AVV's wel het goede middel zijn om circulaire ambities waar te maken in Nederland. Dat volgen wij met belangstelling. In onze visie is het in ieder geval belangrijk dat verschillende partijen elkaar in de markt uit blijven dagen, bijvoorbeeld om te innoveren."

Onder vergrootglas

De openbaarmaking van de stukken kan dus nog wel eens een staartje krijgen. Partijen die nog een AVV willen aanvragen bij IenW, zoals Stichting UPV Textiel, zullen in ieder geval op hun qui-vive zijn. Zo’n aanvraag ligt al snel gevoelig en kan dus onder een vergrootglas komen te liggen, ook jaren na het besluit over de aanvraag.