Verpact gaat voor innovatie, leiderschap en moeilijke keuzes
Voor verpakkingen zijn de doelen helder. Nu komt het aan op de mouwen opstropen en durven om te ondernemen. Dat zal af en toe ook pijn doen, was de boodschap op de jaarlijkse Pactalk van Verpact. “Als het ons niet lukt, dan kan het nergens.”
“Het lijkt wel of je tegen de wind in aan het fietsen bent.” Zo schetste Verpact-directeur Hester Klein Lankhorst de moeizame periode die de verpakkingsrecyclingsector doormaakt. Maar, zo bleek uit het verdere verloop van de nieuwjaarsbijeenkomst, dat komt ook omdat Nederland aan kop van het peloton in Europa aan het fietsen is. Nederland is tweede in Europa in het recyclen van verpakkingen, en er is veel innovatie. De tariefdifferentiatie voor verpakkingen – waarbij producenten een hoger bedrag aan Verpact moeten betalen als een verpakking moeilijk te recyclen is – is in Europa uniek, zo bracht Klein Lankhorst nog eens onder de aandacht. En, veel gaat al goed en op andere punten is zeker vooruitgang. De recycling van PolyAl bijvoorbeeld, de plastic-aluminium fractie uit drankpakken, krijgt definitief voet aan de grond. Bulkmachines voor statiegeldverpakkingen, een apparaat dat begin 2024 nog niet bestond in Nederland, is een ander voorbeeld. Voor Verpact was afgelopen jaar bijzonder omdat het de laatste stap was in de samensmelting van de deelorganisaties, als Nedvang en het Kennisinstituut voor Duurzaam Verpakken (KIDV), tot één grote organisatie. “Die krachtenbundeling geeft enorm veel energie”, bemerkte Klein Lankhorst.
Geld en inspirate voor innovatie
Er is echter, om in de beeldspraak te blijven, nog een lange weg te gaan. De doelstelling voor drankenkartons halen is bijvoorbeeld nog een flinke uitdaging. Voordeel is wel dat het met de deze week van kracht worden van de Europese verpakkingsverordening (PPWR), meer duidelijkheid is over waarnaartoe. Nu komt het er op aan om leiderschap te tonen, samen te werken en keuzes te maken. “Het laaghangend fruit is zo langzamerhand wel geplukt. We komen nu bij de moeilijke stappen om te nemen”, hield de Verpact-directeur de zaal voor. “Dat vergt flexibiliteit. Het doel is waar je wil komen. Als het via de ene weg niet lukt, dan moet je een andere kiezen”. Dat maakt het niet bij voorbaat makkelijker. “Er zullen mensen pijn gaan leiden”, voorspelde Klein Lankhorst en dan niet alleen wijzend op startups die het niet redden. Ook bestaande systemen, bijvoorbeeld in inzameling, worden tegen het licht gehouden of die voldoende zijn om de kwaliteit te halen die voor recycling nodig is. Als extra duwtje trekt Verpact 6,5 miljoen euro uit voor het stimuleren van goed recyclebare verpakkingen, pilots voor nieuwe inzamelsystemen en betere sortering.
Op de nieuwjaarsbijeenkomst kregen nieuwe ideeën ruim baan in aparte inspiratiesessies. Thor Tummers van Unilever, Stef Traa van Droppie, Rob Verhagen van OPACKGROUP en Ingrid Goumans van Avantium kregen de vloer om hun innovatietraject voor verpakkingen te vertellen. Daarvoor hadden Daan Roosegaarde, die in zijn veelzijdige werk vaak speelt met circulariteit en duurzaamheid, en Bas van Abel, founder van Fairphone, de zaal al opgepept met “kan niet, bestaat niet”.
Ketenovereenkomst
Opvallend was dat met geen woord werd gerept over de onderhandelingen tussen VNG en Verpact over de nieuwe Ketenovereenkomst. De NVRD heeft de overeenkomst vorig jaar opgezegd, omdat er onvrede was over onder andere de afkeur van inzamelde verpakkingen. Omdat die onderhandelingen erg stroef verliepen, is Dick Benschop aangesteld als mediator. Dat had effect, want vrij snel daarna werd bekend dat partijen de overeenkomst met één jaar hadden verlengd en begin 2025 een nieuwe overeenkomst zouden gaan sluiten. Maar sindsdien is het wel erg stil rondom de onderhandelingen, zo merkten verschillende bezoekers tijdens de borrel op. Maar Dick Benschop, ook aanwezig, wilde er niets over kwijt.
