Veel vragen over uitbreiding statiegeld
De fracties in de Tweede Kamer hebben veel vragen en opmerkingen over de mogelijke uitbreiding van het statiegeldsysteem naar kleine flesjes. Er is vooral onduidelijkheid over de monitoring en kritiek op het gebrek aan een innameplicht.
Dat blijkt uit de inbreng van de fracties in het schriftelijk overleg over de uitbreiding. Staatssecretaris Stientje van Veldhoven (IenW) stuurde begin deze maand de voorpublicatie tot wijziging van het Besluit beheer verpakkingen aan de Tweede Kamer. Met deze wijziging moet het statiegeldsysteem ook voor kleine kunststofflesjes gaan gelden - mits het bedrijfsleven de doelstellingen voor zwerfafvalreductie niet haalt.
Monitoring
GroenLinks is bijvoorbeeld blij dat er nu eindelijk werk wordt gemaakt van de statiegelduitbreiding, maar ziet nog wel veel bewuste mazen in de wet. Die gaan volgens de fractie straks vooral leiden tot andere productverpakkingen in de schappen en niet tot minder zwerfafval. Ook vindt de fractie dat de controle en handhaving nog te zwaar leunen op de sector zelf en hebben de leden er weinig vertrouwen in dat dit gaat werken. "De realisatie van het doel, 90 productiereductie, zou veel beter gehandhaafd kunnen worden door uitgifte en inname met elkaar te vergelijken in plaats van te tellen wat er alsnog in de bosjes belandt", aldus de fractie.
De SP zet vraagtekens bij een reductiedoelstelling van 70 tot 90 procent. Waarom niet meteen 90 procent, zoals ook gevraagd in de door de toenmalig staatssecretaris overgenomen petitiemotie van de Plastic Soup Surfer in 2017? Verder wil de fractie onder meer weten of er al een significante vermindering van zwerfafval waar te nemen is en of er een plan van aanpak van het bedrijfsleven is. Net als GroenLinks willen ook de fracties van de SP en de VVD meer informatie over de monitoring van de reductiedoelstelling en of er al meer zicht is op de prestaties.
Later dan?
Meerdere fracties (SP, 50Plus) kijken vooruit naar de toekomst na 2021: mocht het bedrijfsleven in 2020 de doelstellingen wel halen, is het dan mogelijk alsnog statiegeld in te voeren als de prestaties daarna weer inzakken?
Innameplicht
Verder uiten meerdere partijen, waaronder D66, GroenLinks en de PvdD kritiek op het ontbreken van een innameverplichting. Zonder een dergelijke innameplicht kan het systeem niet werken, vinden zij. Ze vragen waarom hiervoor gekozen is en of de staatssecretaris alsnog een innameplicht voor verkooppunten in wil voeren. Zeker supermarkten, gespecialiseerde drankhandels en grote ketens zouden hiertoe verplicht moeten worden.
Uitzonderingen
De PvdD vraagt zich af waarom blik en glas bij voorbaat worden uitgesloten en wiens belang met dit wetsontwerp wordt gediend. "Het lijkt in ieder geval niet het milieu te zijn." D66 heeft moeite met het uitsluiten van verpakkingen voor sappen en zuivel, en vraagt wat het gewichtsaandeel hiervan in het zwerfafval is. Ook vraagt de fractie naar de mogelijkheden om deze verpakkingen in een later stadium op te nemen in het statiegeldsysteem. Ook GroenLinks uit kritiek op de uitzondering voor deze fracties. De fractieleden "begrijpen dat hergebruik van deze flesjes lastiger is, maar dat kan geen reden zijn om af te zien van statiegeld en innameverplichting."
De staatssecretaris heeft nog niet gereageerd op de vragen en opmerkingen van de Kamerfracties.
