Gluren bij de buren: meer kunststof recyclaat toepassen

In opdracht van Rijkswaterstaat en het Kennisinstituut Duurzaam Verpakken (KIDV) deed Partners for Innovation een deskstudy dat zich richt op de situatie in Duitsland, Denemarken en het Verenigd Koninkrijk. De grote vraag daarbij was: wat kan Nederland leren van hoe andere landen het gebruik bevorderen van kunststof recyclaat afkomstig van verpakkingen? De conclusies van de studie blijken enigszins voorspelbaar: er moet ingezet worden op goed recycleerbare verpakkingen, de inzameling en sortering van recyclaat moet worden bevorderd en er lijken quota nodig voor het toepassen van recyclaat.

Huidige situatie

Uit de studie blijkt dat Duitsland voorop loopt in Europa met het inzamelen, scheiden en recyclen van kunststof verpakkingsafval. Het is met afstand de grootste verbruiker en inzamelaar van kunststof verpakkingen en het is daardoor de grootste markt voor kunststof verpakkingsafval in Europa. Denemarken heeft een innovatieve kunststofverwerkende sector, maar zit nog aan het begin van de transitie van het verbranden naar het recyclen van kunststofafval. De Denen lopen achter op Nederland op het gebied van het inzamelen en scheiden. In Groot-Brittannië wordt weliswaar 47 procent van het kunststof verpakkingsafval ingezameld voor recycling, maar een groot deel hiervan werd tot voor kort geëxporteerd.

Harmonisatie

Partners for Innovation concludeert dat de mogelijkheden voor het toepassen van recyclaat vooral worden vergroot door de kwaliteit van het ingezamelde en gesorteerde materiaal te verbeteren. Dit doen de onderzochte landen onder meer door gescheiden inzameling bij consumenten (bronscheiding) en statiegeldsystemen. In alle drie de landen geldt dat inzamelsystemen op lokaal niveau geregeld zijn. Dit zorgt voor uiteenlopende regels, onduidelijkheid en een lage kwaliteit en kwantiteit van ingezameld kunststof verpakkingsafval. In aangekondigde of ingevoerde wetgeving en actieprogramma’s worden de inzamel-, sorteer en recyclingsystemen daarom op nationaal niveau geharmoniseerd.

Toepassing bevorderen

Waar de drie landen verplichtingen en quota stellen voor het inzamelen en recyclen van kunststofafval, zijn deze er (nog) niet voor het gebruik van recyclaat, blijkt verder uit de studie. In Duitsland wil het gebruik van tenminste 25 procent recyclaat wel gaan verplichten in petflessen. Ook wil het land op het tarief van het duale systeem korting geven voor verpakkingen die kunststof recyclaat bevatten. Het Verenigd Konikrijk wil juist belasting heffen op wegwerpplastics die minder dan 30 procent recyclaat bevatten.

Normering specificaties

Om nieuwe afzetmarkten te vinden voor kunststof recyclaat worden in alle drie de landen onderzoeksprogramma’s gesubsidieerd. Door normering van de specificaties van recyclaat wordt bevorderd dat er meer vertrouwen bij verwerkers en marktpartijen ontstaat over de kwaliteit en betrouwbaarheid van recyclaat. In Denemarken, Duitsland en Verenigd Koninkrijk wordt het toepassen van recyclaat als belangrijke voorwaarde bij publieke aanbestedingen gesteld.