Geen circulaire economie in Miljoenennota
In de Miljoenennota worden naast maatregelen die de economie op korte termijn moeten steunen, ook maatregelen genoemd die moeten bijdragen aan een duurzame, toekomstbestendige economie. Echter zonder specifieke aandacht voor afval, recycling of de circulaire economie.
De Miljoenennota 2021 heeft als titel ‘Vertrouwen, veerkracht en verdienvermogen’ en staat uiteraard als eerste stil bij de impact van het coronavirus op de samenleving en de economie. Van een economische hoogconjunctuur met lage werkloosheid is Nederland terecht gekomen in een forse economische neergang met oplopende werkloosheid. De verwachting is dat de Nederlandse economie in 2020 met 5 procent krimpt, maar dat deze in 2021 deels herstelt. Uiteraard blijft de situatie de komende tijd nog onzeker.
Naast de vele maatregelen die op korte termijn steun moeten bieden aan de economie, wordt er in de Miljoenennota ook gekeken naar het toekomstbestendig en duurzaam maken van de economie. Daarbij is overigens amper aandacht voor circulariteit, afval of recycling. Wel voor bijvoorbeeld het terugdringen van CO2-uitstoot. Onder invloed van het Urgendavonnis worden hiertoe extra stappen ondernomen. Ook wordt tot en met 2030 5 miljard euro vrijgemaakt om de stikstofproblematiek aan te pakken. Daarnaast wordt gerefereerd aan het Nationaal Groeifonds waamee het kabinet de komende vijf jaar 20 miljard euro uittrekt voor investeringen in kennisontwikkeling, fysieke infrastructuur, en onderzoek, ontwikkeling & innovatie. Dit om het verdienvermogen van ons land in de toekomst te garanderen.
Inkomsten en uitgaven
In 2021 ontvangt het Rijk 293 miljard euro aan belastingen en premies,
dat is zo’n 10 miljard meer dan in 2020. Dit komt niet door
economische ontwikkeling, maar door incidenteel beleid. In 2020 zijn de
inkomsten lager onder invloed van uitstel van belastingen in het kader van
de noodmaatregelen en de economische terugval. 4,4 miljard euro aan
inkomsten komen voort uit belastingen op milieugrondslag. Daarbinnen komt
192 miljoen euro uit de afvalstoffenbelasting voort, 3 miljoen euro minder
dan de vermoedelijke opbrengsten in 2020.
De totale uitgaven van de overheid komen in 2021 op 336,6 miljard euro
waarmee er een tekort van 43,5 miljard euro is. De uitgave voor
Infrastructuur en Waterstaat op 9,3 miljard euro. En die voor Economische
Zaken en Klimaat 6,5 miljard euro.
CO2 terugdringen
De extra stappen in het kader van het terugdringen van CO2 die worden genoemd zijn bijvoorbeeld de keuze om de komende jaren de elektriciteitsproductie met kolen substantieel terug te dringen. Ook noemt de Miljoenennota de maatregelen op het gebied van circulaire economie. Het grootste deel van de kosten van de additionele maatregelen zal gedekt worden door gebruik te maken van de beschikbare ruimte in de begrotingsreserve duurzame energie. Daarnaast dient het kabinet tegelijk met de Miljoenennota een wetsvoorstel in voor de CO2heffing industrie die per 1 januari in moet gaan, en voor elektriciteitproducerende bedrijven voert het kabinet een minimum-CO2-prijs in.
Gemeenten
Opvallend item in de nota is verder dat de financiële positie van gemeenten in 2019 is verslechtert. Het exploitatietekort steeg van 197 miljoen euro in 2018 naar 768 miljoen euro in 2019. Circa 60 procent van de gemeenten had een tekort en 25 procent had dat voor het derde jaar op rij. Het tekort doet zich voor op meerdere clusters en komt door verschillende factoren, die de komende maanden nader onderzocht worden.
