Categorie: Politiek en beleid | Gepubliceerd: 18 juli 2025

Kabinet wijst op prijskaartje opschorting CO2-heffing AEC's

Met een motie vroeg de Tweede Kamer het demissionaire kabinet onlangs een streep te zetten door de CO2-heffing voor de industrie. Over of afvalenergiecentrales vrijgesteld worden van de heffing blijft het kabinet mistig.

Met het opschorten van de CO2-heffing loopt Nederland niet alleen inkomsten uit die heffing mis, maar ook nog eens extra middelen uit de EU. | Dreamstime | Tomasragina

Eind juni nam de Tweede Kamer een motie aan van onder meer Inge van Dijk en Henri Bontenbal (beiden CDA) om de CO2-heffing voor de Nederlandse industrie zo snel mogelijk af te schaffen. Niet lang daarna liet het demissionaire kabinet weten de heffing zo snel mogelijk te willen opschorten tot 2030, door het tarief op 0 te zetten. Voordat het kabinet dit regelt in een wetsvoorstel moeten er echter nog een aantal zaken worden uitgezocht. Eén daarvan is hoe er om moet worden gegaan met afvalenergiecentrales (AEC’s), die niet onder het Europees systeem voor emissiehandel (EU ETS) vallen, maar wel binnen de scope van de CO2-heffing. Als AEC’s binnen de scope van de motie vallen, is er sprake van budgettaire derving, oftewel: dan loopt de schatkist nog meer geld mis. Het kabinet liet daarom weten eerst de financiële gevolgen in beeld te willen hebben en de dekking ervan.

In antwoord op Kamervragen van Suzanne Kröger en Joris Thijssen (beiden GroenLinks-PvdA) gaf het kabinet gisteren (17 juli) in ieder geval vast inzicht in de financiële gevolgen van de opschorting van de heffing voor AEC’s. De budgettaire derving in het inkomstenkader zou oplopen naar 340 miljoen euro in 2029 (119 miljoen euro structureel) die conform begrotingsregels gedekt dient te worden. Waar de opbrengsten van de CO2-heffing voor de industrie zouden worden doorgesluisd naar het Klimaatfonds, zouden de opbrengsten uit de heffing voor AEC’s worden ingezet als dekking voor het niet doorgaan van de plastic-heffing voor producenten. In de beantwoording merkt het kabinet fijntjes op dat dit budgettaire effect niet optreedt wanneer het besluit dat de CO2-heffing voor AEC’s blijft bestaan. Met andere woorden: dat blijft een optie.

Gaten in begroting

Kröger en Thijssen wilden van het kabinet uiteraard vooral weten of het klimaatbeleid van het kabinet niet ernstig ondermijnd wordt met afschaffing van de CO2-heffing. Duidelijk is dat de staat inkomsten uit de heffing misloopt, die het had willen gebruiken voor verduurzaming. Daar komt nog bovenop dat de Europese Commissie Nederland kan korten op middelen die het krijgt voor haar Herstel- en Veerkrachtplan (HVP) waarin de heffing was opgenomen. Volgens het kabinet kan die korting ook nog eens oplopen tot 1,2 miljard euro. Verder maakte de Europese Commissie deze week ook nog bekend 30 procent van de inkomsten uit het EU ETS toe te willen voegen aan de eigen middelen. Dit zou 9,6 miljard euro moeten opleveren. Een flink bedrag dat dan dus niet direct bij EU-lidstaten terechtkomt.

Al met al dreigen er flinke gaten geschoten te worden in de Nederlandse begroting. Tot op heden lijkt het erop dat het kabinet de rekening daarvoor voor een stevig deel bij de afvalsector lijkt te willen leggen met alle gevolgen van dien. Via een hogere afvalstoffenbelasting, maar mogelijk dus ook via een CO2-heffing, ondanks de motie van Van Dijk/Bontenbal.