Monoslibverbrander in Delfzijl geopend

De installatie zal bij vollast jaarlijks circa 150.000 MWh processtoom leveren en bespaart daarmee ongeveer 15 miljoen m³ aardgas en vermijdt 27 kton CO2-uitstoot. De investering bedroeg meer dan 60 miljoen euro. De stoom die vrijkomt gaat naar bedrijven op het industriepark Oosterhorn; vanaf 2026 staat fosfaatterugwinning uit slibas op de planning. Het is de eerste EEW-installatie buiten Duitsland die gemeentelijk zuiveringsslib thermisch verwerkt.

Er is een tekort aan slibverbranding in Nederland. Dat werd al ruim vijf jaar geleden duidelijk, mede doordat afzet in Duitsland door nieuwe regelgeving werd bemoeilijkt. De waterschappen van de Noord-Nederlandse provincies zochten verwerkingszekerheid en namen toen een on-Nederlandse beslissing om gezamenlijk een aanbesteding te doen en de verwerking van het slib twintig jaar vast te leggen bij een nieuwe verwerker. Daarop werd SNON (Slibverwerking Noord Oost Nederland) opgezet, een samenwerking van GMB BioEnergie en EEW. Deze won de aanbesteding met de garantie van jaarlijks 86 kton slibkoek van de waterschappen Noorderzijlvest, Hunze en Aa’s en Drents Overijsselse Delta. Tijdens de opening benadrukten verschillende sprekers dat de installatie alleen tot stand kwam door de goede samenwerking van de verschillende partijen en de positieve opstelling van de provincie.

Meer energie, minder uitstoot

De RWZI's in Noord-Nederland ontwateren het zuiveringsslib mechanisch tot slibkoek. GMB droogt slib biologisch tot biogranulaat. Beide stromen worden gemengd in de monoverbrandingsinstallatie gebracht. Door het biogranulaat, dat een hogere calorische waarde heeft dan slibkoek, is het energetisch rendement van de installatie hoger dan alleen met slibkoek als grondstof.

De vierde lijn is dedicated voor slib en beschikt, bovenop standaard rookgasreiniging, over extra filtertechniek om vliegas en componenten (zoals fosfaat) te beheersen. Zo is in de toekomst fosfaatterugwinning uit de as mogelijk. In Europa groeit de druk om fosfor te recyclen; Duitsland verplicht terugwinning vanaf 2029, wat de markt en capaciteit in deze regio beïnvloedt.

Trots is EEW nu al op de uitstoot van NOx, die maar de helft van de vergunde waarde is. De stikstofcrisis trof eerdere EEW-vergunningen in Delfzijl (los van lijn 4): in 2019 werd een vergunning voor de derde lijn vernietigd waardoor de productie tijdelijk werd beknot. Voor de nieuwe sliblijn heeft EEW intern gesaldeerd (extra NOₓ-reductie op bestaande lijnen compenseert de nieuwe lijn), waardoor geen toename van depositie op Natura 2000 optreedt. Intussen verscherpte de rechtspraak rond intern salderen, maar voor lijn 4 lagen de onderbouwing en vergunning al vast.

Tijdpad

De plannen voor het verwerken van slib stammen uit 2019 en werden concreet nadat de Commissie m.e.r. de verbeterde vergunningaanvraag goedkeurde, waarin de verbeterde onderbouwing werd gegeven van de herkomst en behoefte van slib en een scherpere uitwerking van lucht- en wateremissies (waaronder zeer zorgwekkende stoffen). In oktober 2020 verleende de provincie Groningen de omgevingsvergunning voor de uitbreiding met de sliblijn; daarin is onder meer vastgelegd dat maximaal 185.000 ton/jaar slib mag worden verwerkt en zijn de emissiegrenswaarden (zoals NOx 50 mg/Nm³) vastgelegd.

De lijn werd in juli 2022 officieel “gestart” qua bouw. In mei 2025 bevestigde GMB BioEnergie dat het eerste biogranulaat (biologisch gedroogd slib) was aangeleverd voor de nieuwe lijn. Op 29 augustus 2025 volgde de officiële ingebruikname, toen de lijn al enige weken met succes operationeel was.

Toekomst

EEW ziet Delfzijl als etalage voor ontwikkelingen die ze in andere installaties verder kan implementeren. Plannen zijn er genoeg. Volgend jaar in Q1 gaat de voorsorteerinstallatie voor de afvalverbrandingslijnen draaien, die verpakkingsmateriaal moet nascheiden voordat het restafval in de ovens gaat. Een belangrijke stap voor EEW. Niet alleen om meer kans te maken op de verwerking van huishoudelijk restafval, maar ook omdat het als voorbeeld dient voor de 15 Duitse AEC's om fossiel materiaal uit de verbranding te houden en daarmee CO2-uitstoot te voorkomen. Verder is in Delfzijl een kleine CO2-afvanginstallatie in gebruik als pilot. Mogelijk dat de afgevangen CO2 in de toekomst samen met bicarbonaat omgezet kan worden tot gips. Andere projecten die in het vat zitten zijn het afvangen van de eerder genoemde fosfaten, het omzetten van NOx tot grondstof, het wassen van bodemassen om metalen terug te winnen en batterijen voor de opslag van de geproduceerde energie.

EEW CEO Timo Poppe was in zijn openingstoespraak lovend over Delfzijl, waar een beleidsmatig stabiele en meewerkende omgeving is en een perfect industriepark, waarbij de verschillende ondernemingen met elkaar samenwerken voor duurzaamheid en klimaatbescherming. Maar hij betwijfelt of dat zo blijft nu de regering het voornemen heeft de verbranding van afval, ook het slib, extra te gaan belasten. Een extra heffing van 200 euro per ton brengt de business case van het hele industriepark in Delfzijl in gevaar. De plannen voor EEW Delfzijl voor nieuwe dingen zijn even on hold in afwachting van meer duidelijkheid.