Eemnes wil aansluiten bij GAD

De gemeente Eemnes heeft de afgelopen maanden gekeken naar de mogelijkheden van een aansluiting bij de Grondstoffen- en Afvaldienst Gooi en Vechtstreek (GAD) en Rova. De derde publieke inzamelaar in de regio, Reinigingsbedrijf Midden Nederland (RMN), had namelijk al aangegeven geen interesse te hebben. Na een uitgebreide vergelijking heeft het college van B en W GAD als meest gunstige optie beoordeeld. Het college vraagt de gemeenteraad in te stemmen met toetreding tot GAD per uiterlijk 1 januari 2027. De gemeenteraad bespreekt het voorstel in de commissievergadering van 8 september en in de raadsvergadering van 29 september. Dat is net op tijd om op uiterlijk 30 september het contract met de gemeente Baarn voor gebruik van het recyclestation in die gemeente op te zeggen. 

Vergelijking 

Samenwerking met de regio Gooi en Vechtstreek is Eemnes niet vreemd. In 2016 is de gemeente al deels toegetreden tot de Gemeenschappelijke regeling Gooi en Vechtstreek voor samenwerking in de domeinen van bijvoorbeeld leerlingenvervoer, personenvervoer, jeugd & onderwijs en contractbeheer sociaal domein. Binnen de gemeenschappelijke regeling is het mogelijk extra diensten af te nemen, zoals de afvalinzameling via GAD. Toch koos Eemnes niet klakkeloos voor deze optie, maar is een uitgebreide vergelijking gemaakt tussen de aanbiedingen van GAD en Rova. Daarbij keek ze onder meer naar de dienstverlening voor de inwoner, de invloed van de gemeente op het afvalbeleid, duurzaamheid en de financiën. Uiteindelijk scoorde GAD twintig punten hoger dan Rova, wat neerkomt op een voordeel op vier onderdelen (per onderdeel werden namelijk vijf of tien punten toegekend). 

Het college geeft aan dat vooral doorslaggevend was dat GAD tegen aanzienlijk lagere kosten een min of meer
vergelijkbare mate van duurzaamheid realiseert als Eemnes met het huidige afvalbeleid. Ook biedt GAD het gemak van nascheiden van pmd en heeft de organisatie "een centraal vastgestelde beleidsagenda die voor Eemnes verschillende
voordelen biedt". 

Aan de andere kant bleek Rova wat te ambitieus te zijn voor de gemeente, waar volgens het college geen draagvlak is voor "een zwaar afvalbeleid waarmee Eemnes tot de top van afvalscheidende gemeenten zou kunnen gaan behoren." Voor dergelijke ambitie zijn ingrijpendere maatregelen zoals diftar of omgekeerd inzamelen nodig, maar de gemeenteraad heeft in het verleden meermaals aangegeven geen brood te zien in dergelijke maatregelen.

Veranderingen

De overstap zal voor de inwoners van Eemnes niet geruisloos plaatsvinden: verschillende aspecten van de afvalinzameling zullen wijzigen. De pmd-container verdwijnt, omdat GAD gebruik maakt van nascheiding, en bewoners gaan betalen voor het aan huis laten ophalen van grofvuil. Ook moeten ze voortaan verder rijden voor het afvalbrengstation: de samenwerking met Baarn eindigt en bewoners kunnen gebruik gaan maken van de milieustraat in Huizen. Wel zijn de recyclepunten van GAD vaker en langer open dan die in Baarn.

De afvalstoffenheffing zal naar verwachting ook stijgen. Toetreding tot GAD is goedkoper dan toetreding tot Rova, maar bij gelijkblijvende omstandigheden en 100 procent dekkingsgraad, kan de heffing in 2026 toch nog ruim 10 procent stijgen ten opzichte van 2025. De gemeente Eemnes heeft nog een voorziening Afval, waar op 1 januari van dit jaar nog 438.000 euro in zat. Deze reverse, plus de eenmalige boekwinst bij toetreding tot GAD, bieden ruimte om niet alle kostenstijgingen direct in de
afvalstoffenheffing te verwerken. 

Wanneer de overstap doorgaat, zal Eemnes ook uit de gemeenschappelijke regeling Afval Verwijdering Utrecht (Avu) stappen. Met GAD is de gemeente dan immers al onderdeel van een groter collectief voor aanbestedingen van de afvalverwerking. Avu heeft volgens het college toegezegd welwillend te kijkend naar een kosteloze uittreding. De uittreding zou relatief weinig effect hebben op de regionale samenwerking in Utrecht.

Vroegtijdige exit PreZero?

De overstap naar een publieke inzamelaar is ingegeven door het einde van het contract met PreZero. Dit inzamelbedrijf was al sinds 2011 verantwoordelijk voor de inzameling van het huisvuil in Eemnes, maar heeft besloten zich terug te trekken uit de markt voor gemeentelijke inzameling. Dat stelde Eemnes voor de keuze: opnieuw aanbesteden in een steeds verder slinkende markt, of aansluiting zoeken bij een publieke partij? De keuze is dus op publieke aansluiting gevallen. Net als in verschillende Utrechtse gemeenten overigens.

Opvallend is wel dat het contract van Eemnes met PreZero nog loopt tot en met 31 december 2026. De gemeente wil de inzameling per 1 juli 2026 echter uit laten voeren door GAD. Op die datum start namelijk ook de nascheiding van pmd binnen het GAD-gebied. De inzamelroutes moeten dan sowieso worden aangepast, en het lijkt net zo makkelijk om dan meteen de nieuwe adressen in Eemnes mee te nemen. In de gemeentelijke stukken staat wel dat deze startdatum een wens is, "indien dit qua lopende contracten mogelijk blijkt". Het is dus nog afwachten of PreZero het contract ook eerder los wil laten. Maar aangezien het bedrijf zich toch al terugtrekt uit de inzamelmarkt, is het misschien wel blij eerder van deze opdracht 'af te zijn'. Wanneer een overstap per 1 juli 2026 niet mogelijk blijkt, wordt 1 januari 2027 als startdatum aangehouden.