'Nieuwe' probleemstroom in het afval: zwerfnaalden
Uit de jaarlijkse ongevallenenquête van de afvalbranche blijkt dat het aantal prik-incidenten stijgt. Afvalmedewerkers prikken zich bij hun werkzaamheden aan scherpe voorwerpen zoals injectienaalden.
Naalden in het afval zijn niet nieuw. Dat afvalmedewerkers zich toch vaker prikken, komt niet door onvoorzichtigheid. Onderzoek van het KRO-NCRV-programma Pointer wijst uit dat de toename van injectienaalden in het restafval vooral komt door het gestegen gebruik van afslankmiddelen die worden besteld via internet, en door de toename van mensen die drugs inspuiten.
Meer naalden
Het Instituut voor Verantwoord Medicijngebruik (IVM) weet uit de recepten die gedeclareerd worden dat het gebruik van afslankmedicatie toeneemt. Tegelijk wordt er ongelooflijk veel medicatie besteld via internet. In Nederland zouden inmiddels honderdduizenden mensen deze middelen gebruiken. Het probleem met internetbestellingen is dat consumenten geen naaldencontainer krijgen meegeleverd, zoals bij medicijnen op recept.
Ook particulier drugsgebruik kan leiden tot naalden in het restafval. Mainline signaleert een toename van mensen die drugs inspuiten, met name sinds de coronapandemie in 2020. In sommige seksnetwerken is slammen (injecteren) van drugs genormaliseerd. Daarnaast groeit het aantal daklozen dat crack en heroïne spuit. Deze groep gebruikt in de openbare ruimte, bijvoorbeeld in parken, portieken of parkeergarages. Naalden belanden in de vuilnisbak of op de grond.
Naalden belanden tot slot vaker in het afval, omdat mensen steeds eerder uit het ziekenhuis worden ontslagen en thuis verder worden behandeld. De thuisbehandelingen zijn vaak complex omdat er ook gewerkt wordt met antibiotica-infusen of infusen met cytostatica (kankermedicatie). Ziekenhuizen zorgen voor de overdracht naar thuis- en wijkverpleegkundigen, maar daarin is afval geen prioriteit. Ook voor mantelzorgers is het vaak niet duidelijk hoe ze om moeten gaan met medisch afval
Grote impact
Dat de Vereniging Afvalbedrijven en de NVRD het aantal (snij- en) prikincidenten zien toenemen in hun jaarlijkse ongevallenenquête is dus niet verwonderlijk. De trend sluit ook niet toevallig aan bij de cijfers van de Nederlandse arbeidsinspectie. NVRD-directeur Herre Dijkema maakt zich er zorgen over. “Elke prik met een naald doet iets met het gevoel van veiligheid van onze mensen. Dat mogen we niet normaal gaan vinden”, benadrukt de directeur in een reactie richting Pointer.
Na een incident met een naald moeten afvalmedewerkers zich direct melden om een protocol te volgen. Ze krijgen een hepatitisprik tegen infectiegevaar. Later wordt er ook nog bloed afgenomen en na een half jaar volgt een check om te kijken of de medewerker niks overgehouden heeft aan het prikincident. Afvalmedewerkers schrikken en maken zich logischerwijs zorgen. Het heeft impact op de manier waarop ze hun werk voortzetten, zeggen ze in het KRO-NCRV-programma.
De Pointer-aflevering over prikincidenten wordt zaterdag 20 september om 14.00 uur uitgezonden op NPO Radio 1.
