De vergunningsvoorwaarden van afvalbedrijven sluiten vaak niet aan op de praktijk als het op brandveiligheid aankomt. Ook is er te weinig registratie van afvalbranden.
In vergunningen wordt het scenario 'brand in afvalstapel' vaak als niet relevant beschouwd, terwijl dit scenario in de praktijk juist het meeste voorkomt in de afvalbranche en branden veel impact hebben op de omgeving. Dat constateert het Nederlands Instituut Publieke Veiligheid (NIPV) in het onderzoek 'Brandveiligheid bij afvalbedrijven in Nederland', dat werd uitgevoerd in opdracht van het Landelijk Expertisecentrum (LEC) Industriële Veiligheid.
Op basis van de analyse van een zevental casussen komt NIPV tot de conclusie dat preventieve voorzieningen vaak niet gericht zijn op een berg afval of schroot. Terwijl verreweg de meeste branden plaatsvonden in bulkopslag (buiten), in de vorm van grote bergen schroot en andere afvalsoorten. In slechts de helft van de vergunningen zijn voorwaarden gesteld aan de omvang en/of hoogte van de afvalstapel. En wanneer die voorwaarden er wel zijn, worden ze niet altijd nageleefd. Daar ligt dus nog een taak voor de handhaving. Ook zijn vaak geen maatregelen opgenomen om de impact op de omgeving te beperken.
In de periode van 1 januari 2015 tot en met 1 mei 2022 zijn 696 branden geregistreerd, blijkt uit data van de Inspectie Leefomgeving en Transport (ILT). Vanaf 2015 was er enkele jaren sprake van stijging, maar in 2019 en 2020 stabiliseerde het aantal branden en in 2021 nam het zelfs licht af. Ook blijkt dat in de warmere maanden van het jaar het aantal branden groter is dan in de koudere maanden. Branden kunnen daarentegen niet gekoppeld worden aan weekenden of werkdagen: ze vinden de hele week plaats.
Het NIPV stelt vast dat betere registratie van afvalbranden noodzakelijk is om beter te leren van incidenten en de brandveiligheid in de afvalbranche structureel te verbeteren. Van de 696 geregistreerde afvalbranden, was bij 557 gevallen geen oorzaak bekend. Er is niet geregistreerd of hier wel onderzoek is gedaan. "Misschien is de oorzaak bij de betreffende bedrijven wel bekend, maar is die informatie niet vastgelegd. Het toont dat de data niet volledig is, waardoor we misschien relevante informatie missen", zegt projectleider Jan Meinster van het LEC Industriële Veiligheid. Wanneer er wel een oorzaak duidelijk was, gaat het meestal om broei of beschadigde (lithium-ion) batterijen.