Stientje van Veldhoven heeft vervroegd de knoop doorgehakt: per 31 december 2022 wordt statiegeld op blikjes ingevoerd.
De demissionair staatssecretaris van Infrastructuur en Waterstaat heeft hiervoor gekozen omdat het aantal blikjes in het milieu niet afneemt maar toeneemt. Daarmee leek het al praktisch onmogelijk dat het verpakkende bedrijfsleven nog aan de voorwaarden ging voldoen waarmee statiegeld kon worden afgewend. Het aantal blikjes in het zwerfafval moest in 2021 met tenminste 70 procent afnemen ten opzichte van 2016/2017. In plaats daarvan blijkt uit de nieuwste monitor zwerfafval van Rijkswaterstaat dat voor de tweede keer op rij het aantal blikjes niet is afgenomen, en over heel 2020 zelfs met 27 procent is toegenomen ten opzichte van 2016/2017. Van Veldhoven heeft een brief over het besluit en de monitor zwerfafval vandaag (3 februari) aan de Tweede Kamer gestuurd.
Tijdens het Algemeen Overleg Circulaire Economie gaf Van Veldhoven al aan dat ze begin 2021 over statiegeld op blik zou beslissen. Daar was veel draagvlak voor: milieuorganisaties, gemeenten, de Tweede Kamer en zelfs Recycling Aluminium Verpakkingen Nederland pleitten voor een snelle beslissing. Daarmee krijgt de sector ook voldoende tijd om zich voor te bereiden op statiegeld.
Per blikje wordt straks 15 eurocent statiegeld gerekend - gelijk aan het statiegeld voor kleine plastic flesjes, waar vanaf 1 juli 2021 statiegeld op geheven wordt. Welke verkooppunten ook verplicht inzamelpunten worden, wordt nog nader uitgewerkt. Net als bij flesjes is het aan producenten en supermarkten die blikjes op de markt brengen dit systeem vorm te geven. De overheid stelt wel een aantal randvoorwaarden. Zo heeft Van Veldhoven bepaald dat net als bij statiegeld op kleine plastic flesjes de horeca en kleinere verkopers worden ontzien. Dat betekent dat zij vrijgesteld zijn van de inname van blikjes, en de producenten van blikjes de kosten dragen van het statiegeldsysteem.
Van Veldhoven: “De coronacrisis heeft de grootste prioriteit van dit kabinet. Tegelijkertijd blijf ik me ook op andere terreinen inzetten voor een gezonde en schone toekomst. Zo’n 150 miljoen blikjes die jaarlijks in het milieu belanden, ongeveer 25 olympische zwembaden vol, horen daar niet bij. Dieren verwonden zich er ook nog eens aan. Met statiegeld op blikjes is dat straks verleden tijd.”
Het Afvalfonds Verpakkingen geeft in een reactie al aan naar een effectief statiegeldsysteem toe te gaan werken. De voorbereidingstijd tot 31 december 2022 is daarbij volgens directeur Hester Klein Lankhorst hard nodig. "Een grote hoeveelheid verpakkingen gaat van reguliere inzameling, via pmd en nascheiding, naar andere inleverpunten. Deze verschuiving heeft aan beide kanten enorme impact. Dat moeten we goed organiseren." Het tijdspad noemt het Afvalfonds erg krap. "We zetten de komende tijd alle zeilen bij om een uitgekiend en fijnmazig systeem op te zetten, op een zo consumentvriendelijk, effectief en kostenefficiënt mogelijke wijze", aldus Klein Lankhorst.
De Statiegeldalliantie reageert met een euforisch "Yes, we did it!", een verwijzing naar hun campagne Yes We Can. “De veldslag voor statiegeld duurde decennia en is nu eindelijk gewonnen. Het is een historische mijlpaal: binnen de termijn van één regering is statiegeld voor plastic flesjes én voor blikjes beslist”, reageert de Statiegeldalliantie verheugd.