Nieuw nationaal platform voor samenwerking in plasticketen

Tijdens de Circular Plastics Conference van ISPT en DPI kondigde Emmo Meijer (voorzitter Missie Circulaire Economie en boegbeeld Topsector Chemie) gisteren (4 februari) het ‘Nationaal Platform Plastics Recycling’ aan. Het platform bestaat uit innovatie-communities van diverse kerndisciplines. Het zal de huidige stand der techniek in de plasticrecycling in kaart brengen en van daaruit witte vlekken en kansen voor onderlinge samenwerking signaleren. Het platform wil op basis van het overzicht nieuwe publiek-private samenwerkingen tot stand brengen en de overheid adviseren over de transitie van een lineaire naar een circulaire plasticketen.

Voor het platform is het duidelijk dat een systeemaanpak cruciaal is voor de keten, met een mix van technologieën die zich momenteel in verschillende ontwikkelstadia bevinden. Er moet zowel worden ingezet op de witte vlekken voor innovatie als op versnellen van opschaling en implementatie. Dit kan echter niet zonder ketensamenwerking.

Het platform gaat onder andere nauw samenwerken met de ‘Versnellingstafel Chemische Recycling’ die zich bezighoudt met versnelling en implementatie van recyclingtechnologieën die ver genoeg zijn ontwikkeld om toe te passen in de markt.

Samenspel van disciplines en technologieën

Partners van het platform publiceerden afgelopen jaar al een white paper, waarin de state of the art van de innovatieve technieken voor plasticrecycling wordt behandeld. Binnen het veld van plasticrecycling is mechanische recycling min of meer een mature technology, maar wordt effectief inzetten van deze technologie vooral gehinderd door de zuiverheid van de toevoerstroom. Qua energiegebruik, CO2-emissie en waardebehoud van materialen zou deze technologie echter zo veel als mogelijk toegepast dienen te worden. Mechanische recycling dient in de keten aangevuld te worden met duidelijkere standaarden, betere sorteertechnieken en design for recycling.

Daarnaast is chemische recycling volgens het platform van onmisbaar belang voor de circulaire economie om gebruikte materialen op te waarderen, zodat zij opnieuw ingezet kunnen worden voor hoogwaardige(re) toepassingen. Voor de missie Circulaire Economie van het missiegedreven innovatiebeleid van de overheid is chemische recycling een sleuteltechnologie.

Het platform wil inzetten op een gecascadeerd recyclingsysteem gericht op maximaal behoud van functionaliteit van polymere materialen. In geval van plastics wordt gedacht aan vijf complementaire technologieën voor gecascadeerde recycling: 1. Karakteriseren & sorteren 2. Mechanische recycling, 3. Oplossing en extractie, 4. Solvolyse en 5. Thermochemische recycling. Verder onderscheidt het platform vier bouwstenen voor de technologische innovatie van chemische recycling: A. materiaalkunde en -synthese, B. katalyse, C. analyse en D. proces- en scheidingstechnologie. En oplossingen voor een meer circulaire plasticketen moeten internationaal ingebed worden. Over dit gehele driedimensionale veld speelt het genereren, delen en gebruik van data, standaardisatie, innovatie-communities en learning-communities een cruciale rol, aldus het platform.

Wat er nu moet gebeuren

Volgens het platform is veel kennis aanwezig is om nieuwe technologieën te ontwikkelen en in de praktijk te brengen die recycling met maximaal waardebehoud (closed loop recycling) mogelijk maken. Hiermee kan de transitie van de lineaire naar een circulaire plasticindustrie de benodigde boost krijgen. Partijen moeten dan echter wel zo snel mogelijk gezamenlijk de handschoen oppakken. De benodigde kerndisciplines moeten bij elkaar gebracht worden, kennis moet worden gedeeld en investeringen moeten worden gealloceerd. Het platform gaat aan de slag om deze interactie te stimuleren. Naast de noodzaak ligt hier voor de Nederlandse industrie immers ook een enorme internationale kans voor de ontwikkeling van circulaire business cases.

Op dit moment produceert Nederland volgens cijfers van Plastics Europe jaarlijks circa 5,3 Mton plastic en gebruikt het ongeveer 2 Mton plastic producten. Hiervan wordt zo’n 1 Mton plastic afval ingezameld, waarvan volgens TNO 30 procent wordt gerecycled. Slechts de helft van die 30 procent is van voldoende kwaliteit om te worden ingezet in de plasticcyclus; de ander helft is van lage kwaliteit. Over 10 jaar moet de hoogwaardige recycling in combinatie met de toepassing van biobased plastics 50 procent zijn. Daarmee wil de plasticindustrie dan 1 megaton CO2-uitstoot besparen. Nederland heeft als doelstelling om in 2050 een 100 procent circulaire economie te realiseren. Plasticrecycling is cruciaal om deze ambitieuze doelen te halen.