“Laat ons struikelen”

Samen. Dat woord werd niet voor het eerst geroepen op de jaarlijkse bijeenkomst van het Afvalfonds Verpakkingen. De kracht waarmee dat wordt geroepen neemt echter ieder jaar toe. Een lastig punt, al sinds het begin van het Afvalfonds. Samen is helemaal niet zo makkelijk. “Want iedereen heeft natuurlijk belangen”, vatte Afvalfonds-directeur Hester Klein Lankhorst het kort samen. En die belangen worden niet snel prijsgegeven. De komende tijd gaat er veel veranderen om meer recycling van verpakkingen te realiseren. Ketenintegratie is daarvoor echt een noodzaak en dus zullen alle schakels in de keten ondanks hun belangen meer moeten samenwerken. Geen eenvoudige zaak. “We kunnen dus struikelen”, voorspelde Klein Lankhorst over onderdelen van dat proces. Fouten worden gemaakt om te herstellen. “Maar laat ons struikelen”, zei Klein Lankhorst ook, wijzend op het feit dat in een transitie nu eenmaal fouten worden gemaakt om uiteindelijk tot een beter resultaat te komen.

Wat is dat: regie over de keten?

De roep om meer afstemming in de keten werd breed gedeeld door alle partijen in de verpakkingsketen tijdens de discussie. Want iedere partij doet op zijn gebied zijn best, maar bij de overdracht naar de volgende schakel in de keten blijft er nog veel liggen. Dus ook zij zijn voorstander van ketenintegratie. Dat daardoor sommige partijen zullen inleveren op hun belangen werd niet hardop gezegd, maar lijkt wel het resultaat. Wie mag zich de eigenaar van het materiaal noemen? Dat is al lange tijd de inzet in de belangenstrijd, maar met het toenemend belang van grondstoffen neemt dat alleen maar toe.

Samenwerken eist ook regie en Cees de Mol van Otterloo vond juist dat een belangrijk punt. De regie over de keten moet sterk verbeterd worden, stelde de voorzitter van het Afvalfonds Verpakkingen. Wat die regierol dan zou moeten behelzen werd niet duidelijk, maar Wieger Droogh heeft in ieder geval kritiek op de wijze waarop het Afvalfonds nu als een soort facilitator die rol invult. “Van het Afvalfonds verwacht ik een stip op de horizon. Nu is het afrekenen op KPI’s”, stelde de directeur van PreZero.

Verschillende tarieven

Over de resultaten is het Afvalfonds inmiddels tevreden. Alle doelstellingen zijn in 2020 gehaald. Ook voor glas, waar de lat zeer hoog voor ligt (90 procent recycling van het op de markt gebrachte verpakkingsglas). Nederland staat nu tweede in Europa, achter België. Dus het kan en moet ook beter. Daarvoor moet wat geschaafd worden aan de uitgebreide producentenverantwoordelijkheid (UPV). De Universiteit van Utrecht heeft daar vorig jaar onderzoek naar gedaan en het Afvalfonds ziet wel wat in de uitkomsten. Bijvoorbeeld dat de tarieven die producenten moeten betalen voor de verwijdering van verpakkingen meer gedifferentieerd moeten zijn. Er zijn nu voor plastic verpakkingen twee tarieven, maar dat moeten er meer worden en daar werkt het Afvalfonds aan. Het is zeer ingewikkelde materie, maar voor het einde van het jaar komt het er, beloofde Hester Klein Lankhorst, want dat is nodig om de hogere doelen te halen.

Ook pleit het Afvalfonds voor meer transparantie over de verschillende inzamelsystemen om tot betere kwaliteit van inzameling te komen. Onafhankelijk onderzoek zou moeten uitwijzen welke inzamelsystematiek de beste kwaliteit oplevert.