Circle Economy wijst op sociale risico's CE-transitie

Daarvoor waarschuwt Circle Economy in een gisteren (2 juni) gepubliceerd rapport. Volgens de organisatie kan beleid rondom de circulaire economie dat bijdraagt aan de vermindering van afval en vervuiling, het (her)gebruik van materialen of het regenereren van natuurlijke systemen een middel zijn om tot een rechtvaardige, gelijkwaardige en duurzame wereld te komen. Maar daarvoor moet de politieke aard van dat beleid wel worden herkend en de machtsongelijkheid tussen en binnen landen dringend worden aangepakt.

In het rapport beveelt Circle Economy beleidsmakers aan gemeenschappen en werknemers, zowel binnen als buiten de landsgrenzen, die geraakt worden door de transitie naar een circulaire economie te identificeren en te betrekken. Verder moet de handel zodanig veranderen dat het transparanter en met hogere normen bedreven wordt, en landen verantwoordelijkheid nemen voor hun eigen consumptie en afval. Om de dialoog en gelijkwaardige partnerschappen voor de wederzijdse overdracht van kennis te faciliteren zijn verder platforms en netwerken nodig, en degenen met de sterkste schouders moeten aanvullende financiële steun beschikbaar stellen, stelt de organisatie.

Grote risico’s

Volgens Circle Economy richten de meeste duurzaamheidsmaatregelen zich nu enkel op lokale belangen, waardoor de kloof tussen hoge en lagere-inkomenslanden nog groter wordt. Als er nu geen maatregelen worden genomen om een sociaal rechtvaardige transitie te waarborgen, wordt de wereld geconfronteerd met grotere onzekerheid over het levensonderhoud, met als gevolg meer migratie en ontheemding van mensen uit lagere-inkomenslanden; illegale en frauduleuze handel; burgerlijke onrust en instabiliteit; verhoogde bedrijfsrisico’s, zoals negatieve publiciteit, consumentenschandalen en juridische procedures, en; bedrijven die moeite hebben om consumenten of nieuwe werknemers aan zich te binden.

De transitie naar een duurzame, circulaire economie zal niet van zichzelf sociaal rechtvaardig zijn. Het is dus van groot belang om te zorgen dat in de overgang niet dezelfde fouten worden gemaakt als in het verleden, en lage- en inkomenslanden (weer) achterblijven vanwege een gebrek aan een globaal perspectief, besluit Circle Economy.

Eerdere waarschuwing

Vorige maand waarschuwde ook het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL) al dat in het Nederlandse circulaire-economiebeleid systematisch rekening moet worden gehouden met de impact van veranderingen in grondstoffengebruik op lage- en middeninkomenslanden. Het PBL waarschuwde dat het negeren van effecten over de grens kan leiden tot een verhoogde druk op voedselsystemen en natuur door meer gebruik van biomassa, en verlies van werkgelegenheid bij de winning van grondstoffen en in de maakindustrie als gevolg van afnemende vraag naar goederen en aangescherpte productstandaarden. Daarnaast bestaat het risico dat nadelige effecten van de huidige lineaire economie, zoals slechte arbeidsomstandigheden en vervuiling bij de verwerking van afgedankte spullen, zich herhalen in de circulaire economie.