Geld ontbreekt voor Utrechts circulaire plannen

Evenals heel Nederland wil ook de gemeente Utrecht in 2050 geheel circulair zijn. Daarvoor moet nog flink wat werk worden verzet. Vorig jaar ging er 3,8 Mton grondstoffen de stad in, werden er 1,3 Mton aan producten gemaakt en ging 1 Mton afval de stad uit. Eerder dit jaar werd de visie vastgesteld hoe Utrecht in 2050 de afvalcomponent tot nul gereduceerd kan hebben. De beleidsnota voor 2030 als uitwerking van die visie is nu voor inspraak gepubliceerd en wil al het niet-hernieuwbare grondstoffengebruik binnen de gemeentegrenzen tot de helft verminderen.

Vier pijlers

Utrecht zet ten eerste in op circulair ondernemerschap stimuleren en bedrijfsterreinen circulairder maken. De bouw-, voedsel- en zorgsector zijn speerpunten voor het aanwakkeren van circulaire bedrijvigheid. Bij circulaire gebiedsontwikkeling en bouw wordt ingezet op de aanpak van een duurzame openbare ruimte met het principe ‘hergebruik, tenzij'. Het doel is 50 procent circulair bouwen in 2030, te bereiken in gronduitgifte via tenders en het opzetten van een structurele aanpak circulair bouwen en renoveren. Circulair inkopen is de derde pijler van het beleid. Het verwantwoord opdrachtgeverschap krijgt daarbij voorrang bij de 770 miljoen euro die de gemeente jaarlijks uitgeeft. De laatste beleidslijn is het klimmen op de R-ladder via ketensamenwerking. Het doel voor 2030 is twee upcyclecentra te realiseren, waar huishoudelijke goederen hoogwaardig worden hergebruikt.

Externe financiering

Al deze plannen vergen tot 2030 ongeveer 30 miljoen euro. Dat geld is er maar voor een deel. Voor het grootste deel zal de komende jaren nog dekking moeten worden gezocht. Voor 2025 is er nog redelijk wat geld beschikbaar, maar in de jaren erna veel minder. Veel van de acties na 2026 hebben nog geen financiële dekking. Er wordt ingezet op het vinden van externe financiering, zoals subsidies en fondsen. Wanneer dekking voor deze doelen is georganiseerd, start de uitvoering ervan of schaalt de gemeente lopende activiteiten op. Lukt dat niet, dan gaan de plannen ook niet door.

Upcycle

Eind 2024 wordt naar verwachting het eerste upcyclecentrum geopend bij het Hof van Cartesius. Utrechters kunnen daar terecht voor het repareren van huishoudelijke goederen, elektronica, fietsen en hout. In 2026 komt er een nog groter upcyclecentrum bij het afvalscheidingsstation in Lunetten. Utrecht zet daarnaast in op een circulaire grondstoffencorridor. Dit is een samenwerking met marktpartijen in de bouw om meer bouwmaterialen opnieuw te gebruiken. De bouw gebruikt nu slechts 8 procent van de materialen opnieuw. Utrecht wil gemiddeld elk jaar 3.000 woningen bijbouwen om aan de behoefte aan woningen te voldoen. Ook heeft de gemeente een perceel aangekocht op Lage Weide. Op die locatie wordt het eerste grondstoffendepot van Utrecht gerealiseerd. Daarin worden materialen uit de openbare ruimte die geschikt zijn voor hergebruik opgeslagen en verwerkt.

Wethouder Schilderman: "De upcyclecentra, circulaire grondstoffencorridor en het grondstoffendepot zijn sprekende voorbeelden van hoe we samen in Utrecht toewerken naar een circulaire stad. Een circulair Utrecht kunnen we alleen samen bereiken. Met Utrechtse inwoners en bedrijven, maatschappelijke organisaties, culturele en kennisinstellingen en andere overheidsinstanties in Nederland en Europa.”