Veel minder zwerfafvalblikjes en -flessen door statiegeld
Sinds het statiegeldsysteem is uitgebreid naar blikjes en kleine plastic flessen vindt Zwerfinator Dirk Groot aanzienlijk minder drankverpakkingen in het zwerfafval. Hij is dan ook “lang niet ontevreden”, maar ziet nog steeds ruimte voor verbetering.
Het aantal drankverpakkingen met statiegeld in het zwerfafval is ten opzichte van voor de uitbreiding van het statiegeldsysteem met maar liefst 79 procent gedaald. Dat blijkt uit de nieuwste rapportage die Groot eerder deze week (3 september) publiceerde op LinkedIn. Kanttekening daarbij is wel dat hij in het zwerfafval 34 procent meer verpakkingen vond waar géén statiegeld op zit, zoals plastic flessen met zuivel en alcoholische dranken. De totale afname van plastic flessen was daarom niet 79 procent maar 68 procent. Ook minder positief is dat 69 procent van de blikjes en flessen met statiegeld die Groot aantrof, plat of gedeukt was, of geen etiket meer had. Deze verpakkingen worden niet ingenomen door supermarkten.
Ontwijken
Groot hekelt verder dat een aantal bedrijven de afgelopen jaren is overgestapt van plastic flessen met statiegeld, op middelgrote drankkartons waar geen statiegeld op zit, ondanks dat ze vol wel met plastic zitten. “De hoeveelheid middelgrote drinkpakken in het zwerfafval is meer dan verdubbeld”, aldus Groot. “Dit is voorspeld, er is uitgebreid aandacht besteed in de media en de Tweede Kamer heeft de staatssecretaris gevraagd hier iets aan te doen, maar daar is nog weinig van gekomen.” Groot pleit daarom nogmaals voor het meenemen van drankkartons en álle plastic flessen in het statiegeldsysteem, om het positieve effect ervan nog verder te vergroten. Liefst komen daar ook de drinkzakken van Capri Sun en Breaker bij, want het aandeel daarvan in het zwerfafval nam volgens Groot de afgelopen jaren met liefst 51 procent toe.
Verbetering
Ook pleit hij voor meer innamepunten, en een verhoging van het statiegeld. “Het statiegeld voor grote plastic flessen is al twintig jaar 25 eurocent. Als je hier inflatiecorrectie op toepast, dan zit je op zo’n 50 eurocent. In de jaren negentig zat er een gulden statiegeld op deze flessen, dat zou nu een euro zijn. In het zwerfafval vinden we echter vooral de kleine plastic flesjes en de blikjes, 50 cent statiegeld hierop is in historisch perspectief niet eens hoog, maar een heel normaal bedrag.”
Jagers
Statiegeldjagers en de ravage die zij kunnen achterlaten kwam de Zwerfinator maar nauwelijks tegen tijdens het onderzoek. “Het probleem met opengebroken prullenbakken ben ik alleen tegengekomen in bepaalde delen van grote steden, waar ik 138 kilometer onderzoek deed. In het grootste deel van die steden speelt het amper. Buiten de grote steden heb ik het fenomeen niet gezien”.
De cijfers uit nieuwe rapportage zijn gebaseerd op onderzoek dat Groot in de eerste helft van 2024 uitvoerde over 383 kilometer, in 21 steden en dorpen op 64 onderzoeksdagen.
'Verbied de slurpzak'
De Zwerfinator reageert vandaag (5 september) uitgebreid op de petitie die Capri Sun vorige week lanceerde waarin het de Europese Commissie vraagt om het verbod op plastic rietjes terug te draaien. Sinds dit verbod in 2021 is ingegaan is het aantal plastic rietjes in het zwerfafval met 93 procent gedaald. Deze zijn echter slechts vervangen met papieren rietjes, die minder schadelijk zijn maar in even grote getale in het zwerfafval belanden. De conclusie die Groot uiteindelijk trekt, is dat ‘de slurpzak’ eigenlijk verboden moet worden.
