Afvalfonds wil statiegeld op blik uitstellen

Het Afvalfonds Verpakkingen wil in plaats van op 31 december 2022, op 1 april 2023 het statiegeldsysteem voor drankblikjes invoeren. De vertraging wijt het Afvalfonds aan "de toenemende onzekerheid in levertijden door de grondstoffenschaarste." Daardoor zouden bijvoorbeeld machines voor het tellen en sorteren van de blikjes niet op tijd gereed zijn. Het fonds benadrukt dat het systeem vanaf het begin goed moet functioneren, omdat het anders is "gedoemd te mislukken." 

Zeer teleurstellend

Of de invoering ook echt vertraagd wordt, is nog de vraag. Staatssecretaris Vivianne Heijnen van Infrastructuur en Waterstaat werd afgelopen vrijdag (17 juni) middels een brief geïnformeerd door CBL, FNLI en het Afvalfonds. "De staatssecretaris vindt dit een zeer teleurstellende brief", laat een woordvoerder van het ministerie weten aan AfvalOnline. "Deze deadline [31 december 2022] staat in de wet, en invoeringsdatum staat dus vast." Heijnen wil de sector op korte termijn uitnodigen voor een gesprek. Ondertussen worden hardere sancties niet uitgesloten. "Het is aan de Inspectie Leefomgeving en Transport (ILT) om eventuele sancties te bepalen [als zij overtredingen constateert], maar een dwangsom behoort tot de mogelijkheden." De ILT legde het Afvalfonds in 2019 ook al een last onder dwangsom op, omdat de recyclingnorm voor glazen verpakkingen al jaren niet gehaald werd. De Raad van State floot de ILT daarna echter weer terug.

Volgens woordvoerder Miranda Boer van het Afvalfonds gaat het echter "echt niet lukken" om het systeem toch nog per 31 december in te voeren, zo vertelt ze aan AfvalOnline. "We zijn ingehaald door de levertijden. We hebben echt alles op alles gezet, alle scenario's onderzocht, maar als we per 31 december starten zetten we een halfbakken systeem neer. Dat moet je niet willen."

Vertraging

Het besluit voor de invoering van statiegeld op blik en de deadline van 31 december 2022 is in februari vorig jaar genomen. Dat was volgens het ministerie "bewust vroeg zodat het bedrijfsleven ruim de tijd had." CBL, FNLI en Stichting Afvalfonds Verpakkingen geven zelf aan dat zij in eerste instantie hard hebben gewerkt aan een landelijk dekkend netwerk met circulaire hubs. Dat plan werd na veel ophef ingetrokken en vervangen door inzameling in de supermarkten, maar toen was al veel tijd 'verspild'. Recycling Netwerk stelde eerder al dat het bedrijfsleven zich onverantwoordelijk had opgesteld, en dat dat mogelijk was door rammelende wetgeving. 

Had het Afvalfonds niet vanaf het begin moeten inzetten op inzameling in de supermarkten? "Dat weet ik niet, het is gelopen zoals het is gelopen", zegt Boer. "We dachten toen echt dat de circulaire hubs de beste oplossing waren, omdat je dan meteen breder kijkt naar de inzameling van meer stromen. De grondstoffentekorten en lange levertijden die er nu zijn, had niemand kunnen voorzien."

Het plan voor de circulaire hubs ligt overigens nog steeds op tafel. Het Afvalfonds zegt nu dat dit "op korte termijn niet realiseerbaar" bleek en wijt het dus aan tijdgebrek, en niet de algemene tegenstand. Volgens het Afvalfonds blijkt uit gesprekken met wethouders, maatschappelijke- en belangenorganisaties en ngo’s dat er wel degelijk draagvlak voor en behoefte is aan inleverpunten voor waardevolle stromen. "We waren gewoon te vroeg met dit idee, er was onvoldoende draagvlak voor de korte termijn. Maar men ziet zeker kansen voor de langere termijn, voor bijvoorbeeld stromen waarvoor je niet even snel naar de milieustraat rijdt", legt Boer uit. "We willen dit idee niet loslaten." Het Afvalfonds gaat daarom samen met andere partijen pilots opzetten om de mogelijkheden voor deze inleverpunten verder te onderzoeken.