Afvalfonds kraakt NVC-kritiek

In de zienswijze gaf het Nederlands Verpakkingencentrum eerder deze week namens 500 leden uit de toeleveringsketen van verpakkingen aan dat staatssecretaris Vivianne Heijnen (Infrastructuur en Waterstaat) met te veel haast een besluit had genomen over het algemeen verbindend verklaren van de afvalbeheersbijdrage-overeenkomst van het Afvalfonds voor alle producenten en importeurs van verpakkingen. De vereniging maakt zich specifiek zorgen over of stijgende kosten voor het bedrijfsleven die volgen uit de overeenkomst wel in verhouding staan tot die milieuwinst die er mee wordt geboekt.

In de zienswijze stelt het NVC rekening te houden met een verdrievoudiging van de beoogde heffing per Nederlandse onderneming. Wat de vereniging steekt is dat het Afvalfonds geen duidelijkheid verschaft over de hoogte van de tarieven voor de komende jaren. Wat worden de kosten van invoering van statiegeld op blikjes per 1 april volgend jaar? Ook van de systeemkosten (met 12,5 miljoen euro per jaar equivalent aan 100 fte en significant stijgend) ontbreekt een onderbouwing. Maar nog belangrijker vindt de NVC de onbeantwoorde vraag welke milieuprestaties met de beoogde heffingen worden geleverd door het Afvalfonds.

De NVC stelt de staatssecretaris concreet voor een definitief besluit uit te stellen tot 1 juli 2023. Bij het Afvalfonds zou de staatssecretaris in de tussentijd, als voorwaarde voor een definitief besluit, een analyse moeten opvragen van de begrote kosten in relatie tot de milieuresultaten voor de jaren 2023-2027. Ook moet het Afvalfonds wat de NVC betreft de tarieven vastleggen voor alle jaren waarop de AVV betrekking heeft.

Geen vertegenwoordiging

In een reactie werpt het Afvalfonds de vraag op wie het NVC nu eigenlijk vertegenwoordigt met de zienswijze. De vereniging zegt zo’n 500 bedrijven te vertegenwoordigen, waaronder een groot aantal producenten/importeurs. Voor dit gedeelte kan de NVC echter geen vertegenwoordiging doen, aangezien deze bedrijven de verlenging van de algemeen verbindend verklaring (AVV) al hebben ondertekend. Deze bedrijven zijn overigens ook betrokken bij de methodiek voor de totstandkoming van de tarieven, stelt het Afvalfonds. Het andere gedeelte van de bedrijven waar de NVC voor staat, heeft geen direct belang bij de AVV, want deze bedrijven hoeven geen afvalbeheerbijdrage aan het Afvalfonds te betalen.   

Het Afvalfonds zorgt inmiddels al bijna 10 jaar voor de gescheiden inzameling van verpakkingsafval of nascheiding van restafval om verpakkingsafval te kunnen hergebruiken of recyclen, inclusief het bekostigen van de daartoe benodigde activiteiten van gemeenten en/of afvalbedrijven. Ook organiseert en bekostigt het Afvalfonds het statiegeldsysteem voor grote en kleine petflessen. Volgend jaar komen daar echter ook de uitvoering van de Single Use Plastics-richtlijn (Sup-richtlijn), inzameling en recycling van bedrijfsverpakkingen, de vergoeding van Sup-verpakkingen in het zwerfafval en de prullenbakken en statiegeld op blikjes bij. De kosten die uit deze wettelijke verplichting voortkomen worden vergoed vanuit de afvalbeheerbijdrage verpakkingen die de bedrijven betalen die verpakte producten in Nederland op de markt brengen. Dat de kosten stijgen voor het bedrijfsleven is dus logisch.

De door het Afvalfonds gehanteerde tarieven zijn verder openbaar en worden jaarlijks vastgesteld op basis van verwachte kosten. Aan de hand van een forecasting-systeem maakt het Afvalfonds jaarlijks een inschatting van de te verwachten ingezamelde tonnages per materiaalsoort, de te verwachten kosten en de te verwachten hoeveelheid verpakkingen die in Nederland op de markt wordt gebracht. Per materiaalsoort worden de kosten en opbrengsten geadministreerd. Eventuele tekorten of overschotten worden verrekend in het toekomstige tarief. Daarnaast wordt er voor iedere materiaalsoort een vast bedrag aan algemene systeemkosten gehanteerd. Het Afvalfonds is een stichting, heeft geen winstoogmerk en is daarmee slechts bezig met het zo veel mogelijk sluiten van de keten, besluit de organisatie.

Met het systeem van inzameling en recycling behoort Nederland, achter België, tot de koploper in Europese recyclingresultaten: in 2021 werd 80 procent van alle verpakkingen gerecycled. De verlenging van de AVV zorgt voor de continuïteit van het systeem, besluit het Afvalfonds.