SDE++ van 8 miljard opengesteld. Nieuw: waterstof uit afval
De SDE++ 2025 biedt kansen voor de afvalsector, met name op het gebied van CO2-afvang en alternatieve brandstofproductie. Groen gas uit afval valt buiten de boot.
Het kabinet heeft de details bekendgemaakt voor de nieuwe openstellingsronde van de subsidieregeling Stimulering Duurzame Energieproductie en Klimaattransitie (SDE++) voor 2025. Met een beschikbaar budget van 8 miljard euro is dit de laatste ronde die nog een volledige bijdrage kan leveren aan de klimaatdoelen voor 2030. De SDE++ is een belangrijk beleidsinstrument voor de energietransitie en richt zich op kosteneffectieve CO₂-reductie. Projecten die in 2025 subsidie ontvangen, hebben doorgaans een realisatietermijn van drie tot zes jaar, waardoor ze nog volledig kunnen bijdragen aan de nationale en Europese klimaatdoelen voor 2030. Door dalende energie- en CO₂-prijzen zullen de uitgaven voor de subsidie toenemen. Dit betekent dat er in 2026 mogelijk geen nieuwe subsidieronde meer zal zijn. Het kabinet zal de Kamer hierover voor de zomer informeren.
Waterstof uit afval
Een opvallende nieuwe categorie in de SDE++ 2025 is waterstofproductie uit afval via vergassingstechnieken. Dit proces maakt het mogelijk om waterstof terug te winnen uit niet-recyclebaar afval. In tegenstelling tot traditionele afvalverbranding, waarbij CO₂ direct vrijkomt, kan vergassing groene waterstof opleveren met een lagere emissievoetafdruk. De opname van de technologie volgt het advies van TNO en PBL over de inrichting van de SDE++ 2025. De overheid stelt echter strikte eisen aan deze subsidie. Alleen afvalstromen die niet hoogwaardiger verwerkt kunnen worden, komen in aanmerking. Dit betekent dat bedrijven hun afvalstromen zorgvuldig moeten verantwoorden om subsidie te kunnen verkrijgen. Ook wordt gekeken naar toekomstige marktontwikkelingen: als er in de toekomst een prijsprikkel komt voor hernieuwbare waterstof uit afval, kan de SDE++-subsidie hierop worden aangepast.
CO₂-afvang bij afvalverbrandingsinstallaties
Een andere belangrijke ontwikkeling is de subsidiemogelijkheid voor CO₂-afvang (CCS) bij AEC's. Afvalverwerking is verantwoordelijk voor een aanzienlijk deel van de CO₂-uitstoot in Nederland. Door het afvangen en opslaan van deze emissies kunnen afvalenergiecentrales een bijdrage leveren aan de nationale klimaatdoelen. Uit een eerder advies van CE Delft viel al op te maken dat AEC's voor CCS-projecten in aanmerking konden komen, omdat andere beleidsinstrumenten afvalverbranding moeten reduceren en als afval dan toch verbrand wordt CO₂ afvang en opslag dan de beste optie is. Echter, de SDE++ blijft gericht op binnenlandse CO₂-opslag. Dit betekent dat Nederlandse afvalverbranders geen subsidie krijgen voor CO₂-opslag in het buitenland, ondanks dat dit economisch en technisch aantrekkelijker zou kunnen zijn. Dit volgt uit een motie van de Tweede Kamer, waarin werd benadrukt dat SDE++-middelen primair ten goede moeten komen aan binnenlandse emissiereductie. Kanttekening daarbij is dat het vasthouden aan die motie in de toekomst de innovatiekracht en de marktpositie van Nederland negatief kan beïnvloeden, omdat andere landen wel investeren in grensoverschrijdende CO₂-opslag.
Waarom geen subsidie voor groen gas uit afval?
Afwezige in de SDE++-categorieën van 2025 is groen gas uit afval. Hoewel deze techniek potentie heeft voor CO₂-reductie, bleek uit berekeningen van het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL) dat de kosten voor deze technologie boven de 400 euro per ton CO₂ liggen. Dit maakt het volgens het kabinet te duur om te subsidiëren binnen de SDE++. Bovendien zijn er complexe regelgeving en controlemechanismen nodig om te voorkomen dat er dubbele subsidies worden verstrekt voor hernieuwbare brandstoffen uit afvalstromen. Hierdoor blijft groen gas uit afval buiten de regeling. Het verdwijnen van de SDE++-steun voor groen gas was overigens al door de regering eind vorig jaar aangekondigd.
Netcongestie
Een ander knelpunt voor de afvalsector is netcongestie. De SDE++-regeling neemt dit probleem deels mee door subsidies toe te kennen aan technieken die bijdragen aan vraagsturing en opslag van elektriciteit. Dit betekent dat bedrijven die flexibel omgaan met hun energieverbruik en -opslag meer kans maken op subsidie. Voor afvalenergiecentrales kan dit een stimulans zijn om meer in te zetten op energieopslag en slimme energiedistributie.
Openstelling en fasering
De subsidieregeling wordt gefaseerd opengesteld van 7 oktober tot en met 6 november 2025, waarbij in vijf fasen aanvragen kunnen worden ingediend. De fasering zorgt ervoor dat goedkopere technieken voorrang krijgen, wat bijdraagt aan de kosteneffectiviteit van de regeling. Aanvragen kunnen worden ingediend via de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland (RVO).
