VAR: van groen afval naar groen gas

Als molenwieken draaien lange armen langzaam door een mengsel van gft-afval en water. Door een kijkglas is het afval zichtbaar waar VAR sinds kort groene energie uit wint.

We staan boven op de vergister die VAR in een spectaculair korte bouwtijd heeft gerealiseerd. De vergister staat midden op de composteerinrichting. "Een bewuste keuze", zegt Hans Berenschot, bedrijfsleider van VAR Biogeen. "Het gaat ons om de energie-inhoud van het gft, maar ook om de compost. We zijn sinds jaar en dag marktleider op het gebied van hoogwaardige compost. Die positie zullen we zeker vasthouden, maar we profileren ons nu ook als 'groene' energieproducent."

Nek uitgestoken
VAR verwerkt het gescheiden ingezamelde gft-afval van de provincies Gelderland, Overijssel en sinds kort van Utrecht. Gemeenten eisen bij aanbestedingen een steeds duurzamere verwerking van hun afval. "Een goede ontwikkeling", aldus Berenschot. "Op deze manier word je als onderneming uitgedaagd innovaties in je bedrijf te implementeren. En dat is juist waar VAR om bekendstaat. Omdat we overtuigd waren van de duurzaamheid van het vergisten van gft-afval hebben we nog vóórdat we zeker wisten of de nieuwe SDE-subsidie op ons van toepassing was, besloten de vergister te bouwen. Inmiddels is deze subsidie op duurzame energie aan VAR toegekend."

Warmte en stroom
De vergister, die werkt volgens het propstroomprincipe, verwerkt een deel van het bij VAR aangeboden gft-afval. Na acceptatie wordt het gft ontdaan van de ergste verontreinigingen zoals metalen, stenen en plastics. Daarna wordt het gft-afval gezeefd op een maaswijdte van 50 millimeter.
De zeefoverloop gaat naar de composteerinrichting. In de composteerinrichting wordt het gft in twee fasen, de voor- en de nacompostering, in acht weken omgezet in schone compost. De zeefdoorval, de 0-50 millimeterfractie, gaat naar de vergistingsinstallatie.
In de vergister vormt zich bij een bedrijfstemperatuur van 55 graden Celsius methaangas (CH₄). Dit brandbare gas wordt in een warmtekrachtkoppelingsinstallatie (WKK) omgezet in groene stroom en warmte. "De groene stroom leveren we aan het openbare elektriciteitsnet. De warmte voeren we terug naar de vergistingsinstallatie zodat we deze op de bedrijfstemperatuur van 55 graden houden", aldus Berenschot.

Scheiden
Met het gereedkomen van deze installatie maakt VAR haar ambitie waar om in 2009 energieneutraal te werken. Sterker nog, er wordt zo veel stroom opgewekt dat behalve de eigen VAR-processen ook nog eens ruim vierduizend huishoudens van groene stroom worden voorzien. Daarbij bestaan er nog plannen om de capaciteit van de vergistingscentrale te verdubbelen.
Het belang van het gescheiden aanbieden van afval wordt volgens Hans Berenschot steeds groter. "De groene stroom die we produceren is echt groen. Tegen de duurzaamheid van deze elektra kan niets op. Het is ontzettend jammer dat veel mensen nog steeds hun groene afval in de grijze container gooien.''

Evenwicht
"Het ultieme doel van onze activiteiten is het stimuleren van hergebruik van materialen'', aldus Berenschot. "Bij alles wat we doen om dit doel te bereiken, houden we het evenwicht tussen commerciële, sociale en milieutechnische aspecten steeds nauwlettend in het oog. Daar past deze investering van ruim 11 miljoen euro helemaal in.''
Vanaf de vergister heb je een prachtig uitzicht over alle recyclingactiviteiten van VAR zoals de bodemsanering, het unieke sorteerbedrijf en de ultramoderne grondreinigingsinstallatie. "Recycling; dat is waar wij goed in zijn", zegt een trotse Hans Berenschot. "We zijn als VAR steeds op zoek naar nieuwe mogelijkheden om het hergebruik van afval op een hoger plan te tillen. Dat doen we uit milieuoverwegingen, uit commercieel oogpunt, maar vooral ook omdat innoveren ons in het bloed zit.

Vakblad Afval! april 2009 (nummer 3)