25 miljoen euro schade en het is 'wachten op groot ongeluk'

Sinds het lachgasverbod per 1 januari van dit jaar lopen medewerkers in afvalsector grote veiligheidsrisico’s door ontplofte lachgascilinders. Omdat de cilinders officieel nergens meer mogen worden ingeleverd, belanden ze steeds vaker in het (rest)afval. Vervolgens kunnen ze ontploffen in vuilnisauto’s met alle risico’s van dien voor bestuurders, maar ook in afvalenergiecentrales.

De Vereniging Afvalbedrijven (VA) stelt dat de schade door ontploffende lachcilinders in de eerste helft van het jaar uitkomt op zo’n 25 miljoen euro. Het gaat dan om de reparatie van schade aan de installaties zelf en de kosten voor minder levering van warmte, stoom en stroom aan huishoudens en bedrijven. Ook loopt de schade aan inzamelvoertuigen in de papieren. Zowel de private bedrijven die de VA vertegenwoordigt, als de publieke bedrijven en gemeenten die de NVRD vertegenwoordigt, hebben hier last van.

VA-voorzitter Boris van der Ham benadrukt tegen AfvalOnline dat de verenigingen zich echter het meeste zorgen maken over de veiligheidsrisico’s waaraan leden hun mensen dagelijks moeten blootstellen. "Het is wachten totdat er een ongeluk gebeurt. Medewerkers worden gewoon echt angstig. Projectielen die rakeling langs hun hoofd scheren. Deze situatie is niet langer meer houdbaar. Wij willen dat de overheid haar verantwoordelijkheid neemt."

Controle

De VA en NVRD willen de controle krijgen over de inzameling en verwerking van afgedankte lachgascilinders. Hiertoe zijn al concrete voorstellen gedaan. De sector wil bijvoorbeeld dat wordt toegestaan dat lege lachgascilinders worden ingeleverd bij officiële inleverpunten zoals gemeentelijke milieustraten of afvaldepots. Gesprekken hierover met betrokken ministeries leverden tot nu echter niet het gewenste resultaat op. Daarom hebben de verenigingen de betrokken bewindslieden in een brief om een persoonlijk overleg gevraagd over de problematiek. Dat zou snel moeten plaatsvinden, gezien de ernst van de situatie.

"Dit is eigenlijk heel letterlijk een brandbrief", zegt Van der Ham, verwijzend naar de explosies in voertuigen en installaties. "Tegen een eerder geopperd voorstel om statiegeld in te voeren op de cilinders zijn principiële bezwaren in Den Haag. Maar er moeten nu echt concrete oplossingen komen. Het gaat hier niet om een theoretisch probleem, maar om reële gevaren voor mensen en installaties. Niemand wil toe naar een situatie waarin verwerkers afval moeten gaan weigeren, maar als er niks gebeurt, zullen afvalbedrijven over dergelijke oplossingen nadenken."

Wél opruimen en tijdelijk opslaan

Eerder deze maand boekte de VA en NVRD nog wel een klein succesje in de overleggen met de ministeries. Gemeenten mogen wél (vrijwel) lege cilinders uit de openbare ruimte inzamelen. Dit komt omdat als een cilinder in de openbare ruimte is gedumpt, ze er redelijkerwijs vanuit kunnen gaan dat de cilinder leeg is (anders ontdoet de gebruiker zich er niet van). Daarmee is de cilinder afval. Het mogen oppakken en vervoeren van deze cilinders is dus toegestaan voor medewerkers van inzamelbedrijven. Zij mogen de cilinders bij de milieustraat opslaan totdat er gelegenheid is de cilinder naar de verwerker te vervoeren.

Cilinders inzamelen via een milieustraat of ander inzamelpunt mag echter niet. Gemeenten mogen hier ook niet over communiceren. Wanneer burgers met lachgascilinders lopen, zijn ze namelijk strafbaar. HVC liet eerder overigens weten de gesprekken tussen brancheverenigingen en ministeries niet verder af te wachten. De grootste publieke afvalinzamelaar gaat lege cilinders innemen op afvalbrengstations en dit ook nadrukkelijk communiceren richting inwoners. Cilinders die ongecontroleerd tussen het (rest)afval belanden, vindt HVC simpelweg een niet te verantwoorden risico.