Herbruikbare en composteerbare bekers vooralsnog gelijkwaardig

Op de kleinere evenementen scoort de herbruikbare beker vooralsnog beter. In een berekend scenario zou in 2008 de bioplasticbeker van PLA (poly lactic acid) gelijkwaardig kunnen zijn. In datzelfde scenario zou de PLA-beker op grote evenementen de meest milieuvriendelijke variant zijn.
Jaarlijks worden er in Vlaanderen meer dan 110.000 evenementen georganiseerd. Daarvan trekken er ruim 190 meer dan 10.000 bezoekers. De Vlaamse overheid voert al enkele jaren een stimuleringsbeleid voor herbruikbare bekers om de bergen afval die telkens ontstaan terug te dringen. Gesteund door subsidie voor de organisatoren van evenementen heeft dit beleid zijn waarde bewezen. De ervaringen bij grote evenementen leerden echter herhaaldelijk dat het systeem niet perfect is. Sinds 2004 is daarom het gebruik van de PLA-beker uitgeprobeerd. Het eerste gebruik van de PLA-bekers was ogenschijnlijk een succes. Ze werden gebruikt op Folk Dranouter, Antilliaanse Feesten en Pukkelpop, en dat zijn grote evenementen met in het geval van Folk Dranouter een productie van 750.000 wegwerpbekers. In totaal werden er in 2004 1,5 miljoen pintjes in PLA getapt. De 2.940 kg bekers werden gecomposteerd tot 147 kg compost. Brouwer Alken Maes financierde de proef daar de bekers 1,7 maal duurder waren dan de gewone wegwerpbekers.

Beleid voortzetten?

Het succes en ontwikkelingen op het vlak van composteerbare plastics zetten de OVAM aan tot het onderzoek. PLA kan gebruikt worden voor wegwerpbekers, allerlei verpakkingsmateriaal, als vervangproduct van PS en PET, in keukenmateriaal, en zo voort. Eén van de grote troeven van PLA is de volledige transparantie van het materiaal. De vraag was of het overheidsbeleid nog klopte of dat de PLA-beker meer gestimuleerd diende te worden. Ook wilde men weten hoeveel milieubelasting veroorzaakt wordt door het gebruik van de verschillende types drankbekers tijdens evenementen. In het onderzoek ging het om de types: wegwerpbekers op basis van fossiele grondstoffen (PP); wegwerpbekers op basis van fossiele / hernieuwbare grondstoffen (PE coated karton); wegwerprecipiënten op basis van hernieuwbare grondstoffen (PLA) (tevens composteerbaar); herbruikbare bekers op basis van fossiele grondstoffen (PC).
Het onderzoek betrof een levenscyclusanalyse (LCA) en een eco-efficiëntie-analyse. Daarnaast werd door de OVAM een knelpuntanalyse gemaakt waarin bredere maatschappelijke aspecten aan bod kwamen die onmogelijk in een LCA kunnen verwerkt worden, maar toch relevant zijn voor het trekken van conclusies.

PLA gaat snel

Naast de conclusie over de (nog) sterke positie van de herbruikbare beker, werd geconstateerd dat het onderscheid tussen grote outdoor en kleine indoor-evenementen zinvol is. Het
milieuprofiel van de verschillende bekers verschilt daarin duidelijk en dus is een verschillende aanpak aan te raden.
Ten aanzien van de grote outdoor-evenementen luidde de conclusie dat geen maatregelen nodig zijn omdat de vier type bekers een vergelijkbare milieu-impact hebben en het marktmechanisme zal leiden tot de selectie van de meest eco-efficiënte.
Wel moet er rekening mee worden gehouen dat PLA zich snel zal ontwikkelen, zo blijkt uit het onderzoek. Producent NatureWorks produceert haar producten sinds 1 januari 2006 broeikasgasneutraal. Ook zal, zo blijkt uit de OVAM-studie, in de komende jaren steeds meer bio-plastics gebruikt worden in steeds meer verschillende toepassingsvormen. Om mogelijke misverstanden te vermijden adviseert OVAM echter om in de communicatie over de bioplastics en de PLA-beker voortaan beter niet meer met het argument “composteerbaar” maar wel met het argument: “gemaakt van hernieuwbare grondstoffen” te spreken.