Onzekere verkiezingsuitslag: 'CE gebaat bij echte keuzes'

Na de eerste exitpoll leek het er gisteren op dat het D66 van Rob Jetten de grootste partij van Nederland zou worden, maar de PVV van Geert Wilders kwam vannacht langszij. Omdat de verschillen uiterst klein zijn en er nog stemmen geteld worden, is er nog geen winnaar. Een aanzienlijk deel van de partijen lijkt een samenwerking met de PVV echter uit te sluiten en dus lijkt de kans groot dat D66 de eerste serieuze kans krijgt om een kabinet te vormen. Dat kan mogelijk met de VVD en het CDA, aangevuld met een of meer partijen op de flanken. Hoewel meerdere partijen voor de verkiezingen de wens uitspraken dat er snel een nieuw kabinet aantreedt, is het met de voorlopige verkiezingsuitslag de vraag of dat realistisch is.

Lange termijnvisie

Voor de circulaire economie is het koffiedik kijken wat de voorlopige uitslag nu eigenlijk betekent. In een eerste reactie laat de NVRD weten dat de transitie naar een circulaire economie de afgelopen jaren in ieder geval te veel heeft stil gestaan. “Echte keuzes bleven uit, terwijl die broodnodig zijn. We hopen dat een nieuw kabinet snel tot stand komt en de circulaire economie hoog op de agenda zet. Alleen dan kunnen we bouwen aan een toekomstbestendige en schone economie, waarin minder wordt verspild en Nederland minder afhankelijk is van grondstoffen uit het buitenland.”

De FNOI en MRF laten namens respectievelijk de oudpapierbedrijven en metaalrecyclingbedrijven weten dat zowel de maatschappij als de recyclingsector – ongeacht of het kabinet centrumlinks of centrumrechts wordt – dringend behoefte heeft aan een kabinet en politieke keuzes die het verouderde lineaire milieu- en afvalbeleid van vandaag opzijschuiven. De brancheorganisaties hopen op een kabinet dat een lange termijnvisie heeft en stabiliteit brengt. “Het huidige milieu- en afvalstoffenbeleid – ook het Nationaal Programma Circulaire Economie (NPCE) en het aankomende Circulair Materialenplan (CMP) – is gebaseerd op achterhaalde denkbeelden en dogma’s, waar we als recyclingbranche ernstige en onnodige belemmeringen van ondervinden, en die hoogwaardige secundaire grondstoffen alleen maar duurder maken ten opzichte van primaire grondstoffen. Waar wij dringend behoefte aan hebben is een vernieuwende beleidsaanpak, waarin hoogwaardige recyclingstromen worden erkend als grondstof, en onze sector eindelijk de ruimte en mogelijkheden krijgt om onze recyclingactiviteiten te optimaliseren.”

Bij BRBS Recycling leeft het gevoel dat er centrumrechts kabinet kan komen. In dat geval is de hoop van recyclers, brekers en sorteerders van bouw- en sloopafval gevestigd op de aanwezigheid van realisme en het bevorderen van het ondernemersklimaat in Nederland. Uiteindelijk moet er geld verdiend worden alvorens dit kan worden uitgegeven en daar hebben de afgelopen kabinetten wel wat steekjes laten vallen. De vereniging herinnert D66-voorman Rob Jetten graag nog aan zijn belofte dat voor elke nieuwe regel en twee oude regels verdwijnen. “Als BRBS helpen we graag mee om een aantal onzinnige en handelsbelemmerende regels die kunnen worden afgeschaft aan te wijzen. Dit kabinet zal niet alleen het vertrouwen van de burger terug moeten winnen maar zeker ook van de recyclingsector, anders kan de hele transitie naar een circulaire economie in de prullenbak worden gegooid. En wie die prullenbak vervolgens gaat legen is dan de vraag.”

Snel op het bordes

De Nederlandse Vereniging Circulaire Economie (VNCE) stelt dat het realiseren van een circulaire economie visie vergt, langetermijnplanning en concreet beleid. Ze roept partijen dan ook op snel tot een coalitie te komen. “Met deze uitslag lijkt er een duidelijke meerderheid te zijn voor ambitieus beleid voor de circulaire economie. Laten we niet langer wachten en echt stappen zetten om onze circulaire bedrijven te laten bloeien en ander bedrijven te helpen om hun grondstoffen effectiever te gebruiken. Op die manier kunnen we onze koploperspositie in Europa behouden en onze grondstofafhankelijkheid afbouwen. De circulaire economie kan ook oplossingen bieden voor andere verkiezingsthema’s als wonen, veiligheid en zorg.”

BKN, de branchevereniging voor kringloopbedrijven, spreekt ook de hoop uit dat er snel een nieuw kabinet op het bordes staat bij de koning. “De kringloopsector staat onder druk: de crisis in de textielketen, het afdragen van dubbele btw, en de steeds verder stijgende lasten zorgen voor een immense financiële druk. Om te voorkomen dat er bedrijven omvallen is er snel duidelijkheid en een missionair kabinet met visie én lef nodig. Zo kunnen wij samen met alle andere partijen in Nederland bij blijven dragen aan lokale werkgelegenheid, sociaal ondernemerschap en de circulaire economie.” BKN wil concreet dus af van de dubbele btw op tweedehandsproducten, maar pleit bijvoorbeeld ook voor een aanpak van fast fashion via importheffing en een reclameverbod en voor investeringen in mensen met een ondersteuningsvraag.

De Fair Resource Foundation (FRF) voorziet dat met de uitslag de samenstelling van de vaste Kamercommissie voor Infrastructuur en Waterstaat die debatteert over circulaire economie ingrijpend veranderd. Van het flink gegroeide CDA hoopt de organisatie nu meer te horen. Spijtig vindt FRF het vertrek van de gedreven politica Natascha Wingelaar (NSC) en mogelijk van Martijn Buijsse (VVD) en Willem Boutkan (PVV) als zij niet met voorkeurstemmen zijn gekozen. “Het valt te hopen dat Geert Gabriëls (GroenLinks-PvdA), Pieter Grinwis (CU) en Chris Stoffer (SGP) en Ines Kostiç (PvdD) zich wederom toeleggen op de circulaire economie, want we hebben gedreven politici nodig die de dossiers ook echt kennen.” Hoop put FRF uit het feit dat het ooit D66 was dat met staatssecretaris Stientje van Veldhoven de circulaire economie echt op te politieke agenda zette. “Hopelijk kan de partij het thema opnieuw centraal stellen, want de circulaire economie heeft energie nodig na jaren van politieke stilstand en gebrek aan regie. We moeten snel vooruit met de implementatie van het Nationaal Programma Circulaire Economie, de aanpak van fossiel plastic, het doorontwikkeltraject UPV en de Europese Circular Economy Act.”

De Vereniging Afvalbedrijven laat weten het nog te vroeg te vinden voor een reactie, nu de uitslag van de Tweede Kamerverkiezing nog niet definitief is.