Werkt de Franse overschot-aanpak?

De Franse aanpak van voedselverspilling is resoluut en uniek in de wereld. Voedsel dat over de houdbaarheidsdatum is, mag niet worden weggegooid maar moet worden afgedragen aan voedselbanken. Sinds 2016 is de wet van kracht en de Franse regering vindt het een succes. Daarom staat de donatieplicht model voor een anti-afvalwet die begin van de zomer is gepresenteerd en waarin het weggooiverbod wordt uitgebreid naar non-food producten. Deze maand wordt de wet door het parlement behandeld.

Franse supermarkten geven hun onverkochte voedingsmiddelen aan voedselbanken en andere liefdadigheidsinstellingen. Volgens de Franse overheid zijn sinds de wet de donaties aan voedselbanken met 20 procent gestegen. Deze gebruiken de producten vervolgens voor maaltijden of verspreiden die onder mensen die onder een bestaansminimum leven. En dat zijn er in Frankrijk niet weinig. Volgens een artikel over de effectiviteit van de wet door het Pulitzercenter heeft ongeveer 20 procent van de bevolking moeite om iedere dag voldoende te eten.

Belastingvoordeel

Maar er zijn ook negatieve kanten aan. Voedselproducten hebben in principe op de dag van de houdbaarheidsdatum nog een houdbaarheid van vijf tot zes dagen. In het artikel van het Pulitzercenter wordt echter duidelijk dat niet alle producten die bij de voedselbank aankomen nog bruikbaar zijn en alsnog moeten worden weggegooid. De verdenking bestaat dat supermarkten het systeem ook gebruiken om van onbruikbare voedingsmiddelen af te komen. Want de supermarkten kunnen 60 procent van de gedoneerde waarde aftrekken van de omzetbelasting.
Andere kritiek is dat de wet teveel is gericht op de supermarkten en niet op de hele keten. Er vindt ook verspilling plaats bij agrobedrijven, in de productie en bij huishoudens. Daar heeft de wet geen vat op.

Impact op mode

Voor de Franse regering is het echter een succes en deze heeft in een nieuwe wet voorgesteld om de vernietiging van onverkochte non-food producten te gaan verbieden. Hoewel alle non-food bedrijven ermee te maken zullen krijgen, is het vooral de modesector die zich geducht laat horen. Het is echter de handelswijze van diezelfde modesector die voor milieu-lobbyisten aanleiding is om voor een verbod te pleiten, omdat onverkoopbare textielproducten uiteindelijk worden vernietigd. In de nieuwe Franse wet is vooralsnog geen donatieplicht – zoals bij voedsel – opgenomen, zoals dat oorspronkelijk wel door ngo’s was bepleit. Vooral de merken in het hogere segment zijn daar tegen, omdat daarmee het merkimago wordt geschaad.