Artikelen

Eind december bracht staatssecretaris Joop Atsma van het Ministerie van Infrastructuur en Milieu de verpakkingscijfers over 2009 naar buiten. Het klonk als een kerstpresentje. 'Doelstelling 32 procent recycling kunststof afval gerealiseerd', jubelde het ministeriële persbericht. De vraag is hoe betrouwbaar de cijfers zijn. En wat zijn de gevolgen voor de inzameling en recycling van verpakkingen?

Nederland moet zich opmaken voor de discussie rond statiegeld op kunststof flessen. De resultaten van de Plastic Hero-campagne en het naderende eind van de Raamovereenkomst nopen daartoe. Terwijl de messen worden geslepen in onderzoeken en rapporten ziet emballageautomatenfabrikant Tomra voor het eerst in dertig jaar zijn continuïteit op de Nederlandse markt in het geding.

Jaarlijks gaan in Nederland tientallen miljoenen tonnen grond om in toepassingen als geluidswallen, wegfunderingen of afdek- en tussenafdeklagen op stortplaatsen. Bij grofweg 2,5 Mton speelt Grondbalans een rol als adviseur en bemiddelaar. Het full-service handelsbedrijf knoopt vraag en aanbod aan elkaar. Inmiddels bestaat er ook een Baggerbalans en een Afvalbalans.

In twee jaar tijd is het gemiddelde tarief waarvoor gemeenten hun restafval laten verbranden gedaald met 13 procent. Het tariefverschil tussen gemeenten is in die periode sterk vergroot. Het verschil tussen het laagste het hoogste tarief benadert een factor 2,5.

Ook gevangenissen hebben last van de crisis. Bedrijven die werk aan gedetineerden uitbesteden, zijn al blij als ze hun eigen medewerkers aan het werk kunnen houden. Huren ze andere bedrijven in, dan kiezen ze uit financieel voordeel vaak voor de lagelonenlanden. Toch willen ook gevangenissen graag recyclingwerk naar zich toetrekken. Penitentiaire inrichting Oosterhoek mikt op de recycling van wit- en bruingoed. Een zware klus.

De Vereniging Afvalbedrijven (VA) is al enige tijd aan het procederen tegen het besluit van b en w van Tilburg om een locatie aan de Kempenbaan in Tilburg aan te merken als een geval van ernstige bodemverontreiniging en het saneringsplan voor die locatie. Daarop bevindt zich een voormalige stortplaats. De gemeente Tilburg wil de locatie bouwrijp maken, waarna er woningen en kantoren op gebouwd kunnen worden; ook zal er een ecologische verbindingszone worden aangelegd. Voor de VA kwam er op 3 november een onbevredigend eind aan deze procedures.

De verwerking van specifiek ziekenhuisafval behoort in Nederland al jaren toe aan Zavin, maar een moderne avi zou het afval net zo goed kunnen verbranden. Het Nijmeegse ARN denkt het ei van Columbus te hebben gevonden. Of de plannen toekomst hebben, moet nog blijken. Zavin ligt er niet wakker van, want eerdere pogingen om deze markt in beweging te krijgen, kwamen niet van de grond.

De markt voor groenafval maakt roerige tijden door. Biomassacentrales doen de prijzen voor houtachtige stromen tot recordhoogten stijgen. De schaarste neemt toe, net als de toepassingen voor biomassa. Groenrecycler Bruins & Kwast is actief in deze markt. Het bedrijf opende een nieuwe locatie in Duiven, is nauw betrokken bij innovaties als torrefactie en pyrolyse en maakt sinds kort groencompost met een RHP-certificaat. 'We verdienen tegenwoordig niet meer aan de poort, maar met onze producten.'

Nu aan het Afvalfonds een einde lijkt te komen, moet opnieuw worden gezocht naar financiering van verpakkingsafval. De RecycleBank zou daarvoor model kunnen staan. Het systeem, dat doet denken aan Airmiles, krijgt in Engeland na een proef brede belangstelling.

Sociale netwerken zijn hip and happening. Miljoenen mensen raken met elkaar in gesprek via netwerken als LinkedIn en Twitter. Ook afvalbedrijven en hun werknemers ontdekken de sociale media. Sommigen schoorvoetend, anderen met volle overgave. Een zoektocht tussen de miljarden tweets en discussies naar boeiende afvalgesprekken en -berichten.

Afvaltransporten die na de jaarwisseling de weg op zijn gegaan, moeten hun papierwinkel hebben aangepast. Met het nieuwe Besluit Melden is namelijk een serie wijzigingen ingegaan. Sommige inrichtingen moeten vanaf januari voor het eerst melden, anderen hoeven niet meer te melden. Per saldo pakken de administratieve lasten lager uit, zo is de verwachting. Vrom becijferde de winst voor afvalbedrijven op twintig miljoen euro.

Logistiek zonder Papier (LZP) is niet meer te stoppen en niet meer weg te denken bij de digitale begeleiding van transporten. Al sinds 2004 is LZP bezig om de papieren begeleidingsbrieven te digitaliseren. Als enige heeft zij van de minister twee beschikkingen ontvangen; voor het werken met een pas in combinatie met een begeleidingsbrief en voor elke elektronische gegevensdrager, bijvoorbeeld een boordcomputer, mobiele telefoon of PDA.

Het voornemen van het nieuwe kabinet om de rijksbijdrage aan het Afvalfonds te schrappen, baarde veel gemeentelijke bezoekers van het Gemeentelijk Afvalcongres 2010 in Ede zorgen. Over hoe dat financiële gat dan opgevuld moet worden, waren de meningen verdeeld.

Een flexibel inzetbaar wagenpark. Dat was de wens van Avalex-directeur Peter Floor. Om aan die wens te voldoen, besloot Avalex alle zestig inzamelvoertuigen én haar werkplaats in een uniek leasecontract met volledige mobiliteitsgarantie onder te brengen. ”Inzamelen is onze corebusiness, niet de voertuigen.”

De verantwoordelijkheid van gemeenten uitbreiden met verwerking, was de Tweede Kamer nog een stap te ver. Dat bleek tijdens stemmingen over de wijziging van de Wet milieubeheer ter implementatie van de Europese Kaderrichtlijn afvalstoffen. De wijziging werd verder unaniem aangenomen. De onduidelijkheid over het nabijheidsbeginsel wordt nader onderzocht.

De Arbeidsinspectie wil zich meer en meer opstellen als partner. Preventie en samen zoeken naar oplossingen zijn minstens zo belangrijk als waarschuwingen en sancties. Het project dat daarvoor nu loopt bij bouw- en sloopbedrijven is een eerste aanzet. Al maken de vele brancheorganisaties de samenwerking er niet eenvoudiger op.

Wie afval transporteert en iets op zijn kerfstof heeft, moet nog meer uitkijken. De kans dat hij wordt gecontroleerd neemt toe. Afvalbedrijven met een schoon geweten hoeven zich nergens zorgen over te maken. Zij mogen doorrijden, zonder controle. Met deze aanpak willen de inspectiediensten onderscheid maken tussen goede en slechte afvalbedrijven. Innovatieve technologieën als nummerherkenning en het koppelen van databases maken het mogelijk.

Evenals Engeland is onze verre zuiderbuur geen voorloper in de doorvoering van het Europese afvalbeleid. Maar met hoge boetes in het vooruitzicht is ook daar een kleine afvalrevolutie: tenminste, op papier.